Swety Dey FB Wall

প্ৰথম খন ফটোত জুবিন দা আৰু দ্বিতীয় খনত টলিউড অভিনেতা দেব।

কথাটো হ'ল নিশ্চিত ভাৱে তেখেত এজন সুদক্ষ অভিনেতা কিন্তু তেখেতৰ আৰম্ভণিৰ 

চিনেমাবোৰ বেছি হিট হৈছিল চিনেমাৰ গানৰ কাৰণে। 

এই গানবোৰ কোনে গাইছিলে জানে নে ? আমাৰ অসমৰ জুবিন দা ।এটা দুটাকৈ গান গোৱা নাই তেখেতৰ চিনেমাবোৰত ।

মই ক'ব বিছাৰিছো জুবিন দা ৰ শেষ সময়ত  তেখেতক দেখা নাপালো ।

মোৰ মতে শাৰীৰিক ভাবে উপস্থিত থাকিব লাগিছিল।।

অসমৰ পৰা কলকাতা ইমানো দূৰ নহয়।

টলিউদ অভিনেতা দেবৰ চিনেমাত 

জুবিন গাৰ্গে গোৱা গানৰ লিষ্ট _

মন মানে না (২০০৮)

Mon Mane Na (Title Track)

Shubha Mangalam

পরাণ যায় জ্বলিয়া রে (২০০৯)

Chokher Jole

দুজনে (২০০৯)

Kar Chokhe Chokh Rekhe Je

Bodhua

বলোনা তুমি আমার (২০১০)

Aina Mon Bhanga Aina

পাগলু (২০১১)

Prem Ki Bujhini

রোমিও (২০১১)

Mon Toke Dilam

খোকাবাবু (২০১১)

Soniye Tu

Je Deshe

পাগলু ২ (২০১২)

Habudubu

Khuda Jane

খোকা ৪২০ (২০১৩)

Bin Tere Tere Bin

রংবাজ (২০১৩)

Love You Soniyo

বিন্দাস (২০১৪)

Ajke Ei Khushir Dine

চৈয়দ মুকিবুৰ ৰহমান FB Wall

‘মায়াবিনী’ গীতৰ কথা: এক অৱলোকন

“মায়াবিনী ৰাতিৰ বুকুত

দেখা পালোঁ তোমাৰ ছবি

 ধৰা দিলা গোপনে আহি

 হিয়াৰ কোণত…”

এয়া এই কেইদিন অসম তথা ভাৰতবৰ্ষ আনকি বিশ্বৰ বিভিন্ন কোণত বাজি থকা এটি বিশেষ গীত। লাখ-লাখ জুবিন অনুৰাগীয়ে WhatsApp, Facebook ইত্যাদি বিভিন্ন সামাজিক মাধ্যমৰ জৰিয়তে প্ৰিয় শিল্পীগৰাকীলৈ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰিছে এটি বিশেষ গীত ‘মায়াবিনী ৰাতি’ৰ জৰিয়তে। জুবিন গাৰ্গৰ হাজাৰ হাজাৰ সুন্দৰ গীতৰ মাজৰ পৰা এটি বিশেষ গীত ‘মায়াবিনী’ক স্থান দিয়া হৈছে প্ৰাৰ্থনা সভাবোৰত আনকি সিদিনা সোণাপুৰত বিদায়বেলাতো সকলোৱে সমস্বৰে একেলগে উচ্চাৰণ কৰিলে ‘মায়াবিনী ৰাতিৰ বুকুত…।’ হয়তো এতিয়া সৰগতো মায়াবিনী… মাথোঁ মায়াবিনী ৰাতিৰ গুঞ্জন… 

মায়াবিনী এতিয়া কেৱল এটি গীত হৈ থকা নাই। গীতটো শুনিলে শ্ৰোতাৰ মনত অন্য এক ধৰণৰ স্নিগ্ধতা আৰু শিহৰণ জাগে। ই এটি প্ৰাৰ্থনা। এতিয়া লাখ-লাখ অনুৰাগীৰ বাবে আবেগ ‘মায়াবিনী’। এই আবেগে চকুলো আনিছে জনতাৰ। আকৌ আনিছে দৃঢ়তাৰ এনাজৰী। শিকাইছে সততাৰে সাহসিকতাৰ গান। 

কিন্তু কিয়?? কিয় কেৱল মায়াবিনী?? ইয়াৰ উত্তৰৰ বাবে মায়াবিনীৰ গীতৰ কথালৈ এবাৰ লক্ষ্য কৰোঁ আহঁক।

“মায়াবিনী ৰাতিৰ বুকুত

দেখা পালোঁ তোমাৰ ছবি

 ধৰা দিলা গোপনে আহি

 হিয়াৰ কোণত…”

এই সমগ্ৰ গীতৰ কথাত কোনো ধৰণৰ ব্যক্তি বিশেষৰ নাম দিয়াৰ পৰিৱৰ্তে সৰ্বনাম পদৰহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। গতিকে বিষয়বস্তুৱে ব্যক্তিকেন্দ্ৰিক প্ৰসঙ্গৰ পৰা ঊৰ্দ্ধলৈ যোৱাৰ সমান্তৰালকৈ স্থান-কাল-পাত্ৰও যেন অতিক্ৰম কৰিলে। সেয়ে নিশ্চয় ‘মায়াবিনী’ৰ সুৰত প্ৰতিজন শ্ৰোতাই অনুভৱ কৰে নিজস্ব প্ৰতিচ্ছৱি। 

মহৎ সাহিত্যবোৰ প্ৰায় সময়তেই আমি দেখা পাওঁ ই বহুদিশীয় বা বহুমাত্ৰিক (Multidimensional)। ‘মায়াবিনী’ গীতৰ শাৰীবোৰলৈ মন কৰিলে দেখা যায় এনে এক লক্ষণ। তলত বহুমাত্ৰিক প্ৰসঙ্গটো কিছু বহলাই আলোচনা কৰাৰ প্ৰয়াস কৰা হ’ল। 

“মায়াবিনী ৰাতিৰ বুকুত…” গীতটো শুনিলেই সাধাৰণভাৱে আমাৰ মনলৈ আহে এয়া যেন প্ৰিয়জনক উদ্দেশ্যি প্ৰকাশ কৰা অনুভৱৰ এক অৱলোকন। গভীৰ নিশা এটিত কোনোবা আপোনজনৰ ওচৰত ধৰা দিছেহি প্ৰিয়তমাৰ অনুভৱৰ ছবি। কিন্তু হয় জানো এয়া কেৱল প্ৰিয়জনৰ প্ৰতি অনুভৱৰ প্ৰকাশ?? এটা কথা সঁচা যে ইয়াত হেঁপাহ, আকুলতা তথা প্ৰেমৰ প্ৰসঙ্গ আছে… কিন্তু এই হেঁপাহ, প্ৰেম-ভালপোৱা কেৱল নাৰী-পুৰুষৰ বাসনাৰ প্ৰেম হয় জানো?

এনেদৰে আলোচনাৰ মাজলৈ আগবাঢ়িলে ‘মায়াবিনী’ৰ শ্ৰোতাই দেখা পাব প্লেটনিক প্ৰেমৰ প্ৰসঙ্গ। শাৰীৰিক আকর্ষণ বা ৰোমান্টিক সম্পৰ্কৰ সীমা অতিক্ৰমি এক প্ৰশস্ত আৰু শুদ্ধ প্ৰেমৰ ৰূপ। যি প্ৰেমত নাথাকে প্ৰিয়জনৰ পৰা কিবা পোৱাৰ প্ৰসঙ্গ। নাথাকে পাৰ্থিৱ স্বাৰ্থ। সেয়ে “মায়াবিনী ৰাতিৰ বুকুত…” গীতৰ কথা হ’ব পাৰে কোনোবা দুৰ্ভগীয়া মাতৃৰ হৃদয়ৰ সংলাপ। যি মাতৃয়ে সন্তানক হেৰুৱাই অতিবাহিত কৰিছে বিনিদ্ৰ ৰজনী। অথবা এয়া হ’ব পাৰে কোনোবা আপোন ভাতৃৰ ভগ্নী প্ৰেমৰ বৰ্হিপ্ৰকাশ। এনেদৰে ভিন্ন পৰিৱেশ পৰিস্থিতিত স্থান-কাল-পাত্ৰ ভেদে ‘মায়াবিনী’ গীতৰ প্ৰসঙ্গ খাপ খাই পৰে। 

‘মায়াবিনী’ গীতৰ বহুমাত্ৰিক দিশৰ এটি উল্লেখযোগ্য প্ৰসঙ্গ হৈছে ঈশ্বৰ ভক্তি। দেৱী অৰ্চনা। অহৰহ ঈশ্বৰৰ প্ৰতি ভক্তিৰে তথা দেৱী অৰ্চনাৰে জীৱন অতিবাহিত কৰা কোনো ভক্তৰ কাষলৈ আহিছে সাক্ষাৎ দেৱী। গভীৰ নিশা ভক্তই অনুভৱ কৰিছে হিয়াৰ নিভৃত কোণত ঈশ্বৰৰ উপস্থিতি। মানৱী জীৱনটো দুদিনীয়া, এই সংসাৰ মায়াৰে আৱৰা, অসাৰ। ঠিক যেন শুকান বন। একমাত্ৰ ঈশ্বৰ সন্তুষ্টিৰে, দেৱীৰ কৃপাত সৃষ্টি হ’ব পাৰে এই শুকান বনত নিয়ৰৰ টোপাল। জীপাল হ’ব পাৰে আমাৰ জীৱনবোৰ। নিৰ্বাণ লাভ কৰিব পাৰে মানৱী জনমে। ইয়াৰ লগতে অদৃশ্যৰ কৃপাত প্ৰতিদিনেই ৰ'দৰ পৰশে আলোকিত কৰে আমাৰ জীৱন। অৰ্থাৎ পোহৰৰ দিশলৈ এখোজ। শুদ্ধ পথেৰে, সততাৰে আগুৱাই আমাৰ জীৱন। সেয়ে -  

“তুমি যে মোৰ শুকান বনত

নিয়ৰৰে চেঁচা টোপাল 

নামি অহা ৰ'দৰে নৈ 

মোৰ দেহত প্রতি পুৱা…” 

মানৱী জনম সুখ-দুখ হাঁহি কান্দোনৰ সমন্বয়। দুখৰ ধুমুহা, সংঘাত সকলোৰে জীৱনত কম-বেছি পৰিমাণে থাকে আৰু থাকিবই। যুগে যুগে মানুহৰ এনে অভিজ্ঞতা সাৰ্বজনীন। দিন-ৰাতিৰ দৰে মানুহৰ জীৱনবোৰো এন্ধাৰ-পোহৰেৰে আৱৰা। নিবিচৰা দুখবোৰো মানুহে আপোন কৰিব লগীয়া হয়। এয়া পোৱা-নোপোৱাৰ খতিয়ান। মানুহৰ জীৱনৰ গান। আৰু এদিন সকলোৰে শেষত শেষ হয় সকলো। সেয়ে শিল্পীৰ কণ্ঠত-       

“ধুমুহাৰ স’তে মোৰ 

বহু যুগৰে নাচোন 

এন্ধাৰো সঁচা মোৰ 

বহু দিনৰে আপোন 

নিজানৰ গান মোৰ 

শেষ হ'ব ভাবোঁ তোমাৰ বুকুত…”

মানুহৰ জীয়াই থকাৰ সংগ্ৰামৰ সাক্ষী হৈ ৰয় প্ৰতিটো শৰৎ, প্ৰতিটো ঋতু। ইতিহাস হয় এটি প্ৰজন্ম। কিন্তু মানৱ জীৱনবোৰ চলি থাকে এটি প্ৰজন্মৰ পৰা আন এটি প্ৰজন্মলৈ। সেয়ে এই অনুভৱ ব্যক্তিবিশেষৰ ঊৰ্ধত। তাৰেই প্ৰকাশ- 

“প্রতি শৰতৰ প্ৰভাতী ফুলে

ক'ব তোমাকেই মোৰ কথা

প্রতি মেঘালী নিশা জোনে

ক'ব তোমাকেই মোৰ বেথা।। 

ধুমুহাৰ... 

ভাবোঁ তোমাৰ বুকুত।।…”

“মায়াবিনী”ৰ সুৰ কেৱল এজন প্ৰেমিক অথবা এগৰাকী ভক্তৰ হৃদয়ৰ সুৰ নহয়, ই প্ৰজন্মৰ স্বপ্ন, হেঁপাহ, আন্তৰিক সম্পৰ্ক, প্ৰেম-প্ৰণয় তথা হৃদয়ৰ প্ৰতিধ্বনি। গীতটিত প্ৰতিফলিত হৈছে এক গভীৰ জীৱন দৰ্শন। শব্দশৈলী, ৰূপক প্ৰয়োগ আৰু ছন্দতত্ত্বৰ সমন্বয়ত গীতটিত এক অনন্য সৌন্দৰ্য প্ৰদান কৰা হৈছে। 

“দুচকুতে তোমাৰ চালে 

সপোন আঁতৰি দিঠক নামে

চুব খুজিলেই মোৰ দুহাতে 

দিঠক আঁতৰি সপোন আহে

ধুমুহাৰ সতে ... 

ভাবোঁ তোমাৰ বুকুত।”

এইখিনিতে কব পাৰি ‘মায়াবিনী’ৰ গীতৰ কথা প্ৰগতিশীল সাহিত্যৰ শাৰীলৈও উন্নীত হৈছে। কাৰণ প্ৰগতিশীল সাহিত্যই সাৰ্বজনীন সমস্যা বা বিষয়বস্তু উত্থাপন কৰি তাৰ সমাধানৰ পথ দেখুওৱাৰ সমান্তৰালকৈ সাহিত্যিক মান-সম্পন্ন উপস্থাপন শৈলীৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ‘মায়াবিনী’ৰ গীতৰ কথাতো দেখা যায় মানুহৰ জীৱনৰ সাৰ্বজনীন সমস্যা, এন্ধাৰ-পোহৰৰ প্ৰতিফলন, প্ৰেম-ভক্তি, আৱেগৰ অনুভৱ। কিন্তু এই সকলোৰে এটি শেষ থাকে, এটি সমাধান থাকে। সেই সমাধান যেন ঈশ্বৰৰ চৰণত অথবা যাক আমি মোৰ ঈশ্বৰ বুলি ভাৱো বা বিশ্বাস কৰোঁ তেওঁতেই অৰ্পণ কৰা হৈছে আৰু শেষ যাত্ৰাত বিলীন হৈ পৰিছে।

শেষত কওঁ- সোণ হলেই মানুহে গহনা বুলি পৰিধান নকৰে। গহনাৰ বাবে সোণ আৰু সোণাৰীৰ প্ৰয়োজন। ঠিক একেদৰে উন্নত মানৰ গীতৰ কথা হ’লেও এটি সুন্দৰ গীত নহ’ব পাৰে। শ্ৰোতাই নিজৰ কৰি নল’ব পাৰে। শ্ৰোতাৰ কাষ চাপিবলৈ লাগে শিল্পীৰ অনন্য পৰশ। ‘মায়াবিনী’ত আছে বহুমাত্ৰিক, প্ৰগতিশীল সাহিত্যৰ গুণ, কাব্যময় আবেদন আৰু সুৰৰ অনন্য মায়াজাল। এই সকলো দিশ একত্ৰিত হৈ ‘মায়াবিনী’ক সুন্দৰৰ শীৰ্ষলৈ নি এটি অমৰ গীত কৰি তুলিছে।

বহুমাত্ৰিক দিশৰ এটি বিশেষ দিশলৈ লক্ষ্য কৰিলে মায়াবিনী হৈ পৰে ঈশ্বৰ অথবা দেৱী বন্দনা। যি অলৌকিক শক্তিয়ে আমাৰ জীৱনবোৰ জীপাল কৰিব পাৰে সেই অলৌকিক শক্তিতেই আমাৰ শেষ আশ্ৰয়। সেয়ে হয়তো সিদিনা সোণাপুৰত লক্ষাধিক জনতাৰ মুখত সমস্বৰে  উচ্চাৰিত হ'ল- আৱেগেৰে… চকুলোৰে…

“মায়াবিনী ৰাতিৰ বুকুত

দেখা পালোঁ তোমাৰ ছবি

ধৰা দিলা গোপনে আহি

হিয়াৰ কোণত…” 

আৰু এনেদৰেই মায়াবিনী হৈ পৰিল সকলোৰে হৃদয়ৰ প্ৰাৰ্থনা। 

(বি.দ্ৰ. প্ৰিয় শিল্পী জুবিন গাৰ্গলৈ অশ্ৰুসিক্ত শ্ৰদ্ধাঞ্জলি নিবেদিলোঁ। আমাৰ দৃষ্টিভঙ্গীৰে চেকি চোৱাতকৈ ‘মায়াবিনী’ৰ প্ৰসঙ্গ ব্যাখ্যা হয়তো ভিন্ন ধৰণেও হ'ব পাৰে। প্ৰিয় পাঠকসকলে এনেধৰণৰ তাৰতম্য লক্ষ্য কৰিলে ৰৈ যোৱা খলা-বমাসমূহ গঠনমূলক আলোচনাৰে পূৰ কৰি যাব বুলি আশা ৰাখিলোঁ।)

©চৈয়দ মুকিবুৰ ৰহমান।

কৰ্ণাটক, মহীশূৰ।

০২.১০.২০২৫

Pranjit Bora FB Wall

 জুবিন গাৰ্গ অসমীয়াৰ বাবে কি আছিল?

এজন চঞ্চল যুবক। চাধা খায়, মদ খায়। ভাষাৰ লাগ-বান্ধ নাই; কথাই-কথাই অবাইচ মাত মাতে। বেশভূষাৰ কোনো হিচাব নাই। ৰাতি চানগ্লাছ পিন্ধে; কেতিয়াবা দুখন ভৰিত দুপাত বেলেগ-বেলেগ জোতা পিন্ধে। বাৰ্মূদা পিন্ধি ভূপেন হাজৰিকাৰ দৰে নমস্য শিল্পীক শেষ শ্ৰদ্ধাঞ্জলী জনাবলৈ যায় । সময়ানুবৰ্ত্তিতা নাই; দিনৰ বাৰটাত সময় দি ৰাতি বাৰটাতো আহিব নোঁৱাৰে। নিয়ম-কানুনক একো নামানে।

সাধাৰণতে, কোনো পিতৃ-মাতৃয়ে নিজৰ সন্তান, কোনো ভগ্নীয়ে নিজৰ ভাতৃ এনে হোৱাতো কামনা নকৰিব। কোনো যুৱতীয়ে নিজৰ পিতৃ-মাতৃৰ সন্মুখত এনে যুৱকক প্ৰেমিক হিচাপে চিনাকি কৰাই দিবলৈ টান পাব। 

গায়ক, খেয়ালী শিল্পী। পশ্চিমীয়া ঢঙৰ হলৌ পোচাক আৰু কাওবয় হেট পিন্ধি বিহুৰ মঞ্চত উঠে। বিহুৰ মঞ্চত হিন্দী গীত গাই। মদ খাই মঞ্চত ঢলি পৰে; মঞ্চত খুটা বগাই; মঞ্চতে কামিজ খুলি পেলাই।

কোনো আদৰ্শগত স্থিৰতা নাই। বামপন্থী আদৰ্শৰ কথা কয়, কিন্তু সোঁপন্থী ৰাজনৈতিক দলৰ হৈ নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ গীত গাই। এদিন কাৰ সমৰ্থনত চৰকাৰৰ বিৰোধিতা কৰে, পাছদিনা চৰকাৰী পৃষ্ঠপোষকতাত অনুষ্ঠিত ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ড অনুষ্ঠানত অংশগ্ৰহণ কৰে।

কেমেৰাৰ সন্মুখত বহুৱালি কৰে। সাংবাদিকৰ লগত কাজিয়া কৰে। 

আৰু সেই যুৱকজনৰ মৃত্যুৰ বাতৰিত সমগ্ৰ ৰাজ্য স্তব্ধ হৈ পৰে। সকলোৱে প্ৰাৰ্থনা কৰে, তেওঁৰ মৃত্যুৰ বাতৰি মিছা হওক।

সকলো ৰাজপথলৈ ওলাই আহে।

তেওঁৰ গানেৰে মুখৰিত হৈ পৰে ৰাজ্যৰ আকাশ-বতাহ। প্ৰতিখন গাঁও, প্ৰতিখন নগৰ, প্ৰতিটো পথ, প্ৰতিটো গলিত তেওঁৰ ফটো লগোৱা হয়। প্ৰতিটো পদূলিত তেওঁৰ নামত চাকি জ্বলে।

দোকান-পোহাৰ, ৰাজহুৱা যাতায়ত স্বতস্ফূতভাৱে বন্ধ হৈ পৰে।

ক্ৰিকেট বলিয়া দেশখনৰ এখন ৰাজ্যই পাহৰি যায় সেইদিনা এখন ক্ৰিকেট মেচ আছিল।

ৰাইজৰ হাজাৰ বিদ্ৰোহকো ভ্ৰক্ষেপ নকৰা প্ৰবল প্ৰতাপী ৰাজ্যৰ মূখ্যমন্ত্ৰীজনে ক’বলৈ বাধ্য হয়, যুৱকজনৰ শেষ যাত্ৰা ৰাইজৰ ইচ্ছা মতেই হ’ব।

ৰাজ্যৰ প্ৰতিখন বাতৰি কাকতৰ প্ৰতিটো পৃষ্ঠা দুদিন ধৰি কেৱল তেওঁৰ বাতৰিৰে ভৰি পৰে। প্ৰতিটো চেটেলাইট চেনেল, পৰ্টেলত দুদিন জুৰি কেৱল তেওঁ আৰু তেওঁৰ বাতৰি চলে, তেওঁৰ গান বাজে।

তেওঁৰ নশ্বৰ দেহ আদৰিবলৈ তিনি কোটি মানুহে দুটাকৈ বিনিদ্ৰ ৰজনী পাৰ কৰে। বিমান বন্দৰৰ বাহিৰত, ৰেলৱে’ ষ্টেচনত, অভাৰব্ৰিজৰ তলত, ফুটপাথত, চলন্ত বাছ আৰু ট্ৰেইনত, ঘৰৰ চোতালত, বাৰাণ্ডাত, বেলকনিত, শেতেলীত।

তেওঁৰ মৃতদেহ দেখি কৰ্ত্তব্যৰত আৰক্ষী কান্দোনত ভাগি পৰে, টিভি ৰিপৰ্টাৰৰ চকুৰে চকুপানী বয়, ষ্টুডিঅ’ত এংকৰৰ মাত থোকাথোকি হয়।

কিয়?

জুবিন গাৰ্গ আমাৰ বাবে কি আছিল?

জুবিন গাৰ্গ অসমৰ বাবে কি আছিল?

বিংশ শতিকাৰ নব্বৈৰ দশকৰ আৰম্ভনি অসমৰ বাবে এক কঠিন সময় । ছবচৰীয়া অসম আন্দোলনে ৰাজহাড় ভাঙি দিয়া অসমৰ অৰ্থনীতি তেতিয়াও থন ধৰি উঠিব পৰা নাই। আন্দোলনৰ ফলস্বৰূপে জন্ম লাভ কৰা জাতীয়তাবাদী দলৰ চৰকাৰখনৰ প্ৰতি জনতাৰ ইতিমধ্যে মোহভংগ হৈছে। আলফাৰ সসস্ত্ৰ সংগ্ৰাম তেতিয়া তুংগত; অপাৰেশ্যন বজৰংগে অসমক জুৰুলা কৰি তুলিছে।

অসমৰ সাংস্কৃতিক ক্ষেত্ৰখনো তেতিয়া সংকটত। প্ৰায়সকল বিশিষ্ট গায়ক, শিল্পী, লেখকেই তেওঁলোকৰ সৃষ্টিৰ সোণালী বয়স পাৰ কৰিছে। নতুন সৃষ্টি নগন্য। অসমৰ বতাহত বাজিছে হিন্দী চলচিত্ৰৰ গান, চিত্ৰগৃহত অসমীয়া চিনেমাৰ বাবে স্থান নাই। অসম নিয়ন্ত্ৰিত কৰিছে বহিৰাজ্যই লবিয়ে। অসমতে অসমীয়াৰ কোনো দাম নাই।

স্বপ্নভংগৰ বেদনা, ৰাষ্ট্ৰযন্ত্ৰৰ অত্যাচাৰ, সৃষ্টিশীল সংকটত পিষ্ট অসমীয়াৰ জাতীয় অহামিকা।

তেনে সময়তে উন্নৈশ বছৰীয়া যুৱক জুবিন গাৰ্গৰ অসমীয়া জাতীয় জীৱনলৈ আগমণ।

তেওঁৰ আগমণ গানৰ মাধ্যমেৰে। অসমীয়াৰ বাবে লিখি, সুৰেৰে সজাই গ’ল এটাৰ পাছত এটাকৈ গান। প্ৰেমৰ গান আৰু বিৰহৰ গান; সুখৰ গান আৰু বিষাদৰ গান; নৈশব্দৰ গান আৰু কোলাহলৰ গান; জীৱনৰ গান আৰু মৃত্যুৰ গান; শৈশৱৰ গান আৰু যৌবনৰ গান; গৌৰৱৰ গান আৰু গ্লানিৰ গান; স্বপ্নভংগৰ গান আৰু প্ৰতিশ্ৰুতিৰ গান; কষ্টৰ গান আৰু সংগ্ৰামৰ গান; বিপ্লবৰ গান আৰু স্বাধীনতাৰ গান। সম্পুৰ্ণ থলুৱা শব্দৰে; থলুৱা সুৰেৰে।

আমি আকৌ অসমীয়া গান শুনিবলৈ শিকিলোঁ। আমি সকলো অনুভৱ তেওঁৰ গানতে বিছাৰি পালো।তেওঁৰ গানত আমি অসমীয়াৰ আবেগ বিছাৰি পালো।

তেওঁৰ বাবেই আমি বৰগীতৰ কেছেট কিনিলো। লোকগীত, টোকাৰি গীত, বনগীতৰ কেছেটেৰে দোকান ভৰি পৰিল। বজাৰত জ্যোতি সংগীত, ৰাভা সংগীত, পাৰ্বতী প্ৰসাদ বৰুৱাৰ গীত, ভুপেন্দ্ৰ সংগীত আকৌ বাজিব ধৰিলে।

তেওঁ যেন আমাক অসমীয়াৰ পৰিচয় ঘুৰাই আনি দিলে।

অসমৰ সংগীত জগতৰ তেওঁ প্ৰাণকেন্দ্ৰ হৈ পৰিল। তেওঁৰ অবিহনে ব্যৱস্থাটো চলাব নোঁৱাৰা অৱস্থা এটা হ’ল। তেওঁৰ নাম আৰু ফটোৰ অবিহনে বজাৰত কেছেট নচলা হ’ল। বহি:ৰাজ্যৰ শক্তিৰ নিয়ন্ত্ৰণত থকা এই ব্যৱস্থাটোত তেওঁ অসমীয়াৰ পথ প্ৰশস্ত কৰি দিলে।

ইয়াৰ পাছত তেঁও আৰু গায়ক হৈ নাথাকিল। তেওঁৰ অসমীয়াৰ স্বাভিমান হৈ পৰিল।

তেওঁক লৈ আমি সপোন দেখিবলৈ আৰম্ভ কৰিলো। যি সপোন আমি সুধাকণ্ঠ ভূপেন হাজাৰিকাক লৈ দেখিছিলো, কিন্তু আধৰুৱা হৈ ৰ’ল।

জুবিন গাৰ্গে আমাৰ সপোন পূৰণ কৰিলে, কিছুলাংশে। ফিল্মফেয়াৰত শ্ৰেষ্ঠ পাৰ্শ্ব-গায়কৰ বটাৰ বাবে মনোনয়ন পালে। আইফাত শ্ৰেষ্ঠ পাৰ্শ্ব-গায়কৰ বটা লাভ কৰিলে। অসমৰ বাহিৰৰ বন্ধু-বান্ধবীক ক’ব পৰা হ’লো-এইজন জুবিন গাৰ্গ; অসমীয়া ল’ৰা। এইবাৰ আইফা এৱাৰ্ড পাইছে।

এইয়াই আমাৰ বাবে অসমীয়া স্বাভিমান।

জুবিন গাৰ্গৰ বাবে দুৱাৰ খোল খাই গৈছিল। তেঁও থাকি যাব পাৰিলেহেঁতেন মুম্বাইত। আৰু বহুতো গান গাব পাৰিলেহেঁতেন। হয়তো আৰু বটা পালেহেঁতেন। হয়তো আৰু বেছি মানুহে চিনি পালেহেঁতেন। হয়টো বহুত বেছি টকাও ঘটিব পাৰিলিহেঁতেন।

 কিন্তু তেওঁ ঘূৰি আহিল। অসমীয়া মানুহৰ মাজত থাকিবলৈ। অসমত কাম কৰিবলৈ। আমাৰ জাত্যাভিমান পুণৰ জগাই তুলিবলৈ।

নিজৰ জীৱনৰ সমস্ত জমাপুঞ্জী লগালে অসমীয়া চলচিত্ৰৰ পুনৰোদ্ধাৰৰ বাবে। মিছন চাইনা। কিন্তু আমাৰ বাবে যেন সেয়া মিছন অসমীয়া। তেওঁৰ আহ্বানক আমি সঁহাৰি দিলো। দৌৰি-দৌৰি গৈ মিছন চাইনা চালো। ছবিঘৰত ধুমুহা বলিল। যি হিন্দী বলয়ে অসমীয়া চলচিত্ৰক অসমতে কাষৰীয়া কৰিছিল, সেই হিন্দী চলচিত্ৰসমূহ মিছন চাইনাৰ ধুমুহাত উৰি গ’ল।

মিছন চাইনা অসমীয়া চিনেমাৰ ব্যৱসায়ৰ ক্ষেত্ৰত এক মাইলৰ খুঁটি। জুবিন গাৰ্গে দেখুৱালে দুই কোটি টকা খৰচ কৰি অসমীয়া চিনেমা বনাব পাৰি। হিন্দী চিনেমাৰ লগত ফেৰ মাৰি ছয় কোটি টকা উপাৰ্জন কৰিব পাৰি। হিন্দী চিনেমাক ওফৰাই পথাব পাৰি। সেয়াই জুবিন গাৰ্গৰ অহংকাৰ।

অসমীয়াৰ অহংকাৰ।

জুবিন গাৰ্গে অসমীয়াৰ সেই অহংকাৰ আছিল।

এক কথাত জুবিন গাৰ্গ অসমীয়াৰ আবেগ আছিল, অসমীয়াৰ পৰিচয় আছিল, অসমীয়াৰ স্বাভিমান আছিল, অসমীয়াৰ অহামিকা আছিল, অসমীয়াৰ জাত্যাভিমান আছিল, অসমীয়াৰ অহংকাৰ আছিল।

জুবিন গাৰ্গ আচলতে সকলো অসমীয়াৰে ঘৰৰ ল’ৰা আছিল। 

যাৰ উৎপাতৰ বাবে আমি তেওঁক সমালোচনা কৰিছিলো, যাৰ বহুৱালিত অতীষ্ঠ হৈ আমি তেওঁক গালি পাৰিছিলো।

কিন্তু আজি যেতিয়া তেঁও চিৰনিদ্ৰাত শুই পৰিছে, আমি যেন তেওঁক গৈ জোকাৰি উঠাই দিম।

তেওঁক কম-এবাৰ উঠা। লাগিলে উঠি এটা অবাইচ মাতকে মাতা। লাগিলে মঞ্চত উঠি খুটাকে বগোৱা। লাগিলে মদ খাই মাতাল হৈ বাগৰি পৰা। হিন্দী ইংৰাজী যি মন যাই তাকে গোৱা।

কিন্তু এবাৰ উঠা। মাত্ৰ এবাৰ উঠা।💔💔🙏

©®Pranjit Bora

Madhumita Borah FB Wall

“জুবিন জীৱনৰ পৰা গানলৈ” গ্ৰন্থখনত জুবিন দাৰ সহধৰ্মিনী গৰিমা বৌৱে লিখা “জুবিন হেজ গ’ট এ হাৰ্ট অফ্ গোল্ড” শীৰ্ষক লেখাটোৰ পৰা হুবহু তুলি দিয়া হৈছে।

১৯৯৫ ... মই তেতিয়া মুম্বাইত... একেবাৰে নতুন। ছ'ফিয়া কলেজত স্নাতক প্রথম বৰ্ষৰ ছাত্ৰী হিচাপে নামভৰ্তি কৰিছোঁ। দেউতাই হোষ্টেলত থৈ অহাৰ পিছত বেছি বেয়া লাগিছিল... নতুন ঠাই, নতুন পৰিৱেশ, নতুন মানুহ, তাতে হোষ্টেলৰ ছোৱালীবোৰৰ লগতো বৰ বিশেষ আত্মীয়তা গঢ়ি উঠা নাছিল। আজৰি সময়খিনিত চিনাকি মানুহলৈ চিঠি লিখা আৰম্ভ কৰিলো - বন্ধু-বান্ধবী, আত্মীয়-স্বজন সকলোলৈকে। লগতে আৰু এটা পুৰণি চখ অনুশীলন কৰাৰো ইচ্ছা জাগি উঠিল.. fan letters লিখাৰ। স্কুলত মোৰ আৰু বান্ধবী প্রিয়ম্বদাৰ এইটো এটা ডাঙৰ চখ আছিল। গায়ক, অভিনেতা, অভিনেত্রী, খেলুৱৈ-দেশখনৰ নামী-দামী সকলোৰে ঠিকনা সংগ্ৰহ কৰি মুঠতে আমি fan letter পঠিয়াওঁ আৰু বিনিময়ত তেওঁলোকৰ ফটোসহ অট'গ্রাফ চিঠিবোৰ সংগ্ৰহ কৰোঁ। সেই অভ্যাসটো ঘুৰাই আনি পুনৰ চিঠি লিখিলো প্রায় ৩০-৩৫ জন কলা-কুলশী, শিল্পী-অভিনেতালৈ। তাৰ মাজতে এখন চিঠি আছিল তেতিয়া অসমত সকলোৰে হার্ট-থ্ৰৱ হৈ পৰা যুৱশিল্পী জুবিন গাৰ্গৰ নামত। কিছুদিনৰ পিছত আশা কৰামতেই উত্তৰ আহিল আৰু মুম্বাইলৈ তেওঁৰ পৰৱৰ্তী ৰেকর্ডিঙৰ বাবে শীঘ্রেই গৈ আছে বুলিও জনালে। এটা ফোন নম্বৰসহ যোৱাৰ তাৰিখটো জনাইছিল যদিও কিবা এটা ইতঃস্ততবোধত মোৰ যোগাযোগ কৰা নহ'ল। প্ৰায় ডেৰমাহমান পিছত হঠাতে এদিন আবেলি মোক লগ পাবলৈ কোনোবা এজন ভিজিটৰ আহিছে বুলি খবৰ পাই দৌৰি তললৈ নামি আহি যাক দেখিলো প্ৰথমতে মই নিজৰ চকুকেই বিশ্বাস কৰিব পৰা নাছিলো। মই দিয়া চিঠিখনৰ ঠিকনা লিখা চুকটো ফালি অনা টুকুৰাটো হাতত লৈ হোষ্টেলৰ ভিজিটিং ৰুমত থিয় হৈ আছিল 'জুবিন গাৰ্গ'। ফটোত দেখা মানুহটোৰ দৰেই চুলিখিনি, মুখখন কিন্তু ওখ-পাখটো একেবাৰেই নহয়। খীণ-মীণ এটা সৰু ল'ৰাৰ দৰে আছিল তেওঁ। মই আগবাঢ়ি গৈ মোৰ চিনাকি দিলোঁ। কোনোধৰণৰ ফৰমেলিটি অথবা পৰিচয়ৰ অৱতাৰণা নকৰাকৈ তেওঁ প্রথমেই সুধিলে- 'তুমি এইটো হোষ্টেলতে থাকা নেকি? ইয়াত দেখোন ওচৰতে ইমান slum area আছে আৰু বহুত eunuchs ও দেখিলো।' মোৰ বৰ আচৰিত লাগিছিল প্রথমদিনাই তেওঁৰ সৰলতা দেখি, প্রথম চিনাকিতেই ইমান বন্ধুত্বসুলভ ব্যৱহাৰ দেখি। কিন্তু লাহে লাহে বুজি পালোঁ এই মানুহটোৰ মাজত অহংকাৰ-ভেম নামৰ বস্তুবোৰ হয়তো কেতিয়াও জন্ম নহ'ব। আজি এটা যুগৰ পাছতো সফলতাৰে দেশখনৰ সাংস্কৃতিক ক্ষেত্রত এখন সুকীয়া আসন দখল কৰি লোৱাৰ পাছতো মই প্রথম লগ পোৱা 'জুবিন গাৰ্গ'জনৰ সৰলতা আৰু স্পষ্টতা একেই আছে।

সেইদিনাৰ চিনাকিৰ পিছত আমি লাহে লাহে ভাল বন্ধু হৈ পৰিলোঁ। যিকোনো কথা অথবা অভিজ্ঞতা ইজনে-সিজনৰ আগত বিনাদ্বিধাই প্ৰকাশ কৰিব পৰা হ'লোঁ। সেই বন্ধুত্বই এদিন প্ৰেমৰ নাম ল'লে আৰু পিছত দুয়োখন ঘৰৰ সন্মতিত আমাৰ বিয়া ঠিক হ'ল। সকলো ঠিকেই আছিল... খুব স্ফুৰ্তিৰ মাজেৰে ২০০০ চনৰ ১৯ জানুৱাৰীত আমাৰ এংগেজমেন্ট হৈ গ'ল। ঠিক হ'ল মোৰ স্নাতকোত্তৰ পৰীক্ষা হৈ যোৱাৰ পিছতে বিয়াৰ তাৰিখ লোৱা হ'ব। বহু আশা কৰিছিল গ'ল্ডী (জুবিন)ৰ মাকে আমাৰ বিয়াখনক লৈ। একমাত্র পুত্র যে তেওঁৰ হিয়াৰ আমঠু, কিমান যে কল্পনা, কিমান যে সপোন; কিন্তু তেওঁৰ সেই হেঁপাহ, আশা, আনন্দবোৰ নিয়তিৰ সহ্য নহ'ল। কেইবা মাহৰো অসুস্থতাৰ পিছত অৱশেষত মুম্বাইত ২০০০ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহৰ ২ তাৰিখে তেওঁ শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰিলে। নির্মমভাৱে ভাগি পৰিল গ'ল্ডী, মাইনা (জংকী) আৰু মমন (পামী) কিছুদিনৰ বাবে। কিন্তু গ'ল্ডীৰ মানসিক শক্তি অতুলনীয়। তেওঁৰ বাবে তেওঁৰ মাতৃয়েই আছিল সংস্কৃতিৰ আদিগুৰু, প্ৰেৰণা, আদৰ্শ আৰু সাহসৰ উৎস। সেয়ে তেওঁ মন বান্ধি ল'লে যে, তেওঁৰ মাজত মাকক সদায় জীয়াই ৰাখিব। তেওঁৰ সংগীত আৰু সৃষ্টিৰ মাজত 'মা'ৰ উপস্থিতিয়ে তেওঁৰ জীৱনৰ প্ৰতিটো পদক্ষেপত সাহস আৰু প্ৰেৰণা যোগাব। পাৰ কৰি দিয়ে দিনটোৰ বেছিভাগ সময় তেওঁৰ কী-ব'ৰ্ডখনৰ সৈতে। নতুন সৃষ্টি কৰিব লাগে... প্রতিটো সুৰত 'মাক' ঘূৰাই আনিব লাগে। এমাহৰ ভিতৰত সৃষ্টি হৈ ওলাল 'পাখী'। গভীৰ নষ্টালজিয়া আৰু শৈশৱৰ অনুভৱৰ এক আৱেগিক প্রকাশ। ইয়াৰ পিছৰ প্ৰতিটো পদক্ষেপতে ডাঙৰ ভন্টি জংকী হৈ পৰিল জুবিনৰ ছাঁৰ দৰে। প্ৰতিখন সাংস্কৃতিক সন্ধিয়াত জুবিনৰ সৈতে গীত পৰিৱেশন কৰাৰ উপৰি তাই ষ্টুডিঅ'ৰ ৰেকর্ডিং, ঘৰত, যিকোনো শ্বুটিং অথবা সংগীতৰ মজলিছত জুবিনৰ কাষে-কাষে থাকি সৰু-ডাঙৰ প্ৰতিটো কথাৰ খবৰ ৰাখিছিল। জুবিনৰ প্ৰতি মুহূৰ্তৰ আৰু এজন সহচৰ আছিল বন্ধু জয়ন্ত পাত্র। জুবিনে নাখালে নোখোৱাকৈ, নুশুলে নোশোৱাকৈ ৰৈ থাকিছিল কাষত। য'তেই যাওক তেওঁ নিজেই সদায় গাড়ী চলাই লৈ ফুৰিছিল জুবিনক। পৰিয়ালৰ এজন সদস্য হৈ পৰিছিল 'জয়ন্ত'।

২০০১ চনত মোৰ স্নাতকোত্তৰ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত দুয়োখন ঘৰৰ মাজত আমাৰ বিয়াৰ কথা আলোচনা হ'ল। যদিও জংকীৰো বিয়া ঠিক হৈ আছিল, তাই বিচাৰিলে আগতে ককায়েকৰ বিয়াখন হৈ যোৱাটো।

বিয়াৰ তাৰিখ ঠিক কৰিবলৈ তাই নিজেই গোলাঘাটত আমাৰ ঘৰত থাকি লৈছিলগৈ। দিন লোৱা হ'ল ২০০২ চনৰ ৪ ফেব্ৰুৱাৰী। যিহেতু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ আত্মীয়-স্বজন বেছিভাগেই থাকে যোৰহাটত। গতিকে ঠিক হ'ল দৰা যাব যোৰহাটৰ পৰা গোলাঘাটৰ আমাৰ নিজা ঘৰলৈ। বিয়াৰ আয়োজন চলিল ধুম-ধামেৰে। কিন্তু বোধহয় সেই আনন্দও নিয়তিৰ বাবে আছিল অসহনীয়। বিয়াৰ মাত্র কেইদিনমান আগত এটা সাংস্কৃতিক সন্ধিয়াৰ বাবে ঢেঁকীয়াজুলিৰ পৰা 'চতিয়ালৈ যোৱাৰ পথত এটা দুর্ঘটনাত আমি হেৰুৱাব লগা হ'ল আমাৰ অতি মৰমৰ জংকী আৰু জয়ন্তক। এই দুর্ঘটনাৰ পিছত সকলোবোৰ যেন খেলি-মেলি হৈ গ'ল। মানসিকভাবে যেন সকলোৰে স্থিতি হেৰাই গ'ল। কেইদিনমানৰ বাবে গোটেই ৰাজ্যখনতেই বিয়পি থাকিল শোকৰ ছাঁ। একেবাৰে থান-বান হৈ যোৱাৰ দৰে হ'ল জুবিনহঁতৰ পৰিয়ালটো। যদিও জংকীৰ অনুপস্থিতিক আজিও একোৱেই পূৰণ কৰিব নোৱাৰে; তথাপি পৰিয়ালৰ সকলোৱে মিলি সিদ্ধান্ত ল'লে যে, বিয়াখন হৈ গ'লে জুবিন হয়তো মানসিকভাবে কিছু সুস্থিৰ হ'ব পাৰিব; গতিকে ঠিক হোৱা সেই তাৰিখতে বিয়াখন হৈ যাব লাগে। সিদ্ধান্ত মতেই, ২০০২ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ ৪ তাৰিখে সকলোৰে আশিস শিৰত লৈ জুবিন আৰু মই যুগ্ম জীৱনৰ পাতনি মেলিলো। যিটো পৰিস্থিতিৰ মাজত আমাৰ বিয়া হৈছিল, আমি সকলোবে বুজিছিলো কিমান গধুৰ মন একোটা লৈ; তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ প্ৰতিজনেই বিয়াখনৰ সকলো নিয়ম; সকলোবোৰ আয়োজন সম্পন্ন কৰিছিল। আৰু জুবিন? ইমান দুখৰ মাজতো তেওঁ চেষ্টা কৰিছিল, মোক সকলোবোৰ আনন্দ দিয়াৰ; এজনী ছোৱালীৰ বিয়াখন লৈ যিমান আশা আৰু সপোন থাকে... সকলোবোৰ পূৰণ কৰাৰ। হোমৰ জুইক সাক্ষী কৰি সেইদিনা প্রতিজ্ঞা কৰিছিলো, তেওঁৰ কোমল মুখখনত লাগি থকা দুখৰ ছাঁবোৰ মোৰ অকপট মৰমেৰে আঁতৰাই পেলাম। ভাল-বেয়া সকলো সময়তে তেওঁৰ কাষত থাকি মৰম আৰু ভালপোৱাৰে তেওঁৰ যত্ন ল'ম; তেওঁৰ ঘৰখনৰ সকলো দায়িত্ব খুব আনন্দ আৰু নিষ্ঠাৰে পালন কৰিম।

নতুন ঘৰখনত যেন সকলোৱে মই অহালৈহে ৰৈ আছিল। গুৱাহাটীৰ খানাপাৰাৰ 'ষ্টাফ কলেজ'ৰ কোৱাৰ্টাৰত (জুবিনৰ দেউতাক তেতিয়া Staff College Joint Director হৈ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আছিল) সোমোৱাৰ লগে লগে 'পাপু' (জুবিনৰ দেউতাকক আমি সকলোৱে পাপু বুলি মাতো।) আৰু মোৰ ননদ 'মমন'এ মোক এনেদৰে আঁকোৱালি ল'লে যে, সেই এক মুহূর্ততে মই নিজৰ ঘৰখন এৰি এখন নতুন ঘৰত সোমোৱাৰ কথা পাহৰি গ'লোঁ। মই যেন বেছ কিছুদিন বাহিৰত থাকিহে নিজৰ ঘৰখনলৈ ঘূৰি আহিছো। দেউতা, মোৰ এজনী ভণ্টি আৰু মোৰ মনৰ আটাইতকৈ আপোন মানুহজনৰ লগত আৰম্ভ হ'ল মোৰ সংসাৰ। এতিয়া আমাৰ যুগ্ম জীৱনৰ প্ৰায় ৭ বছৰ (২০০৮) সম্পূর্ণ হ'ল। খুব গৌৰৱেৰে আৰু সন্তুষ্টিৰে সৈতে আজি মই ইয়াত লিখিবলৈ পাই সুখ অনুভৱ কৰিছো যে মৰম, ভালপোৱা আৰু বুজা-বুজিৰে সৈতে আমি এহাল অত্যন্ত সুখী দম্পতি।। 

ত্ৰিনয়ন সন্দিকৈ FB Wall

 মুম্বাইত জুবিন গাৰ্গৰ জনপ্ৰিয়তা।

******************************

আজি মই মুম্বাইত জুবিন গাৰ্গৰ জনপ্ৰিয়তাৰ বিষয়ে এটা সুন্দৰ কাহিনী লিখিবলৈ লৈছোঁ। সেইয়া আছিল ২০০৮ চন। দুপৰীয়া সময়ত জুবিনৰ ফোন আহিল আৰু সুধিলে, ------ "বন্ধু, সন্ধিয়া ঘৰত আছানে ? যদি আছা সন্ধিয়া সময়ত অসম ভৱনলৈ আহিম "। মই ঘৰতে থাকিম বুলি কোৱাত সন্ধিয়া পত্নী গৰিমাক লৈ অসম ভৱনত আহি ওলাল। সেইসময়ত দুৰ্গা পূজা চলি আছিল আৰু মুম্বাই অসম ভৱনত প্ৰবাসী অসমীয়া ৰাইজে অসমীয়া দুৰ্গাপূজাভাগ পাতিছিল। জুবিন আহি মোৰ ঘৰত আছে বুলি গম পাই পূজা কমিটিৰ লোকসকলে অনুৰোধ জনালে যে জুবিনে দুই এটা গীত গালে ৰাইজে ভাল পাব। মই ৰাইজৰ অনুৰোধৰ কথা জুবিনক কওঁতে একেষাৰেই মান্তি হ'ল আৰু মোৰ গীটাৰখন লয়েই মঞ্চত উঠি গ'ল।  সেই সময়ত জুবিনে গোৱা গেংষ্টাৰ নামৰ হিন্দী বোলছবিখনৰ " ইয়া আলি " গীতটি বৰ জনপ্ৰিয় হৈছিল। জুবিনে এই গীতটি গাবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ লগে লগে অসম ভৱনৰ সম্মুখত নিউ বম্বে বেংগলী এছ'চিয়েচনে পতা ডাঙৰ দুৰ্গাপূজাভাগৰ পৰা হাজাৰ হাজাৰ লোক অসম ভৱনৰ ফালে ঢাপলি মেলিলে। হঠাৎ এইদৰে অহা জনস্ৰোত দেখা পাই দেৱাশীষ শৰ্মা আৰু মই আলোচনা কৰি অসম ভৱনৰ আটাইকেইখন গে'ট বন্ধ কৰি দিলোঁ। কাৰণ অসম ভৱনৰ ভিতৰত দৰ্শকৰ বাবে সীমিত ঠাই আছে আৰু অসম ভৱনৰ সন্মুখত পতা পূজাখন এখন মুকলি ডাঙৰ ফিল্ডত পাতিছিল। ইমানবোৰ দৰ্শক একেলগে আহি অসম ভৱনত সোমাই গ'লে অসম ভৱনত পদপিষ্ট হৈ বহুলোকৰ মৃত্যুমুখত পৰাৰ আকংশা কৰিয়েই আমি সিদিনা গে'টবোৰ বন্ধ কৰি দিছিলোঁ। গে'টকেইখন বন্ধ কৰি দিয়াৰ পিছতো দৰ্শকে অসম ভৱনৰ গে'টত বহু সময়লৈকে ঢকিয়াই থাকিল আৰু অসম আৰু মেঘালয় হাউচৰ মাজত থকা পথটোতেই থিয় হৈ জুবিনৰ গীত শুনি থাকিল। সিদিনা সেই বেংগলী পূজাখনত বলিউডৰ বিখ্যাত গায়ক চনু নিগমৰ দৰে শিল্পীৰ অনুষ্ঠান এৰি থৈ জুবিন গাৰ্গৰ গীত শুনিবলৈ অসম ভৱনলৈ ঢাপলি মেলিছিল। এইয়াই হৈছে বলিউডত জুবিন গাৰ্গৰ জনপ্ৰিয়তা।

উপৰোক্ত কথাখিনি মোৰ " অসম ভৱন মুম্বাই আৰু মই "  গ্ৰন্থখনৰ ২০৮ /২০৯ পৃষ্ঠাৰ কীয়দাংশ। 

যিটো সময়ত জুবিন গাৰ্গে জনপ্ৰিয়তাৰ শীৰ্ষত আছিল, সেইটো সময়তেই তেওঁ অসম আৰু অসমীয়াক ভাল পোৱাৰ বাবেই এদিন বলিউদ এৰি অসমলৈ গুচি আহিছিল। আজি অসমীয়াৰ হিয়াৰ আমঠুক ন্যায় দিয়াটো প্ৰতিজন অসমীয়াৰ কৰ্তব্য। জুবিন গাৰ্গ আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালবৰ্গই ন্যায় পাবই লাগিব। 

আই লৱ ইউ জুবিন। 

শ্ৰদ্ধাৰে

ত্ৰিনয়ন সন্দিকৈ।

অসম ভৱন, মুম্বাই।

(বি.দ্ৰ:- পঢ়ি ভাল পালে বিন্দাচ শ্বেয়াৰ কৰিব পাৰে।  )

Dulumoni Kalita Bichitra Handique Deepa Handique Zubeen Garg Fan Club Bhassker Saikiya Kavita Handique Utpal Sharma Nibedita Sarma Rumi Atonu Gautam Renu Sarmah Dr-Palmee Borthakur Garrima Saikia Garg Shabinkumar Das Sabita Goswami Alakananda Kakati

প্ৰাগজ্যোতি গগৈৰ ফেচবুকৰ পৰা

(এক)

জুবিনৰ ক্ৰিয়েটিভিটীক ধ্বংস কৰিলে মানুহে, বিহু গোৱাই গোৱাই। জুবিনৰ ক্ৰিয়েটিভিটীক ধ্বংস কৰিলে মানুহে, জধে-মধে গীত গোৱাই। বহুতৰ বাবে সাংগিতীক ফিল্ডত জুবিন আছিল উত্তৰণৰ জখলা; জুবিনে গালে মোৰ গানটো হিট হ'ব। এই আছিল ধাৰণা। পৰোপকাৰী জুবিনে হয়তো অনুৰোধ পেলাব নোৱাৰি গাই দিয়ে। কেতিয়াবা পাৰিশ্ৰমিক নোলোৱাকৈয়ে। তাৰ মাজত ভাল গানো আছে, বেয়াও আছে। ভালে-বেয়াই সেই সকলোবোৰ জুবিনৰ গান। শ্ৰোতাই এনেদৰেই ৰিচিভ কৰিলে। কিন্তু সি জুবিনৰ ক্ৰিয়েটিভিটীক দস্তুৰমত আঘাত কৰিলে। গান গাই গাই জুবিন মেচিন হৈ পৰিল। যি মেচিনে গানৰ প্ৰডাকচন কৰে। সিংহভাগ দায় মানুহবোৰৰ লগতেই দায়ী জুবিনৰ পৰোপকাৰী নেচাৰ। নকলেও হয় যে জুবিন বহুতো জনাৰত ওস্তাদ আছিল। ৰকৰপৰা আদি কৰি লোকগীত, বৰগীত, পপ, চুফীধৰ্মীৰ পৰা বিহুসুৰীয়া আধুনিক গীতলৈকে সকলোবোৰ আয়াসতে গাব পৰা যাদুকৰী কণ্ঠ আৰু ৰেইঞ্জ আছিল জুবিনৰ। পিছে শেষলৈ গৈ যেন বিহুহে মূখ্য হৈ পৰিল। অসম মানেই যেন বিহু। অসমৰ  গায়ক হ'লেই যেন বিহু। এই বিহুৱেও জুবিনক খালে। সেয়ে বিহুবলীয়া ৰাইজক অতীষ্ঠ হৈ জুবিনে মঞ্চৰপৰাই চিয়ৰি দিয়ে, ধেই বিহু বিহু। সকলোবোৰ জনাৰ ঢাহি মুহি নিওতে জুবিনে নিজা জনাৰ পাহৰিলে বা সকলো জনাৰ চম্ভালিবলৈ যাওতে জুবিনে পাছলৈ ক্ৰিয়েটিভিটী হেৰুৱালে। সৃষ্টিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় নীৰৱতাৰ বিপৰীতে বিহুৰ অভূতপূৰ্ব কোলাহল। কোলাহল জুবিনৰ সংগী হৈ উঠিল। সেই কোলাহল ইমানেই বাঢ়িল যে অকলশৰীয়া মূহূৰ্ততো হয়তো তাৰেই ধ্বনি-প্ৰতিধ্বনি উঠি নীৰৱতাক চুৰমাৰ কৰিলে। ক্ৰিয়েটীভিটীতো পৰিল তাৰেই প্ৰভাৱ। এইটোৱেই জুবিনৰ বৃহৎ ট্ৰেজেডী। 

(দুই)

জুবিনৰ গানৰ আলোচনা-সমালোচনা কৰোতে  ভূপেনৰ (গানৰ) তুলনাৰে তুলনাত্মক বিশ্লেষণ সঠিক এপ্ৰ'ছ নহয়। এই বাটেৰে জুবিনৰ সঠিক বিশ্লেষণ কেতিয়াও কৰিব পৰা নাযায়। ভূপেন আৰু জুবিনৰ সংগীতৰ জনাৰগত (Genre) পাৰ্থক্য আছে, প্ৰজন্মৰ ব্যৱধান আছে, সাংস্কৃতিক পৰিমণ্ডল, পৰিৱেশ-পৰিস্থিতিৰ ব্যৱধান আছে। Bob Dylan ৰ সমালোচনা-পৰ্যালোচনাত Jimi Hendrix নাহে, আহিলে আহিব Woody Guthrie - ৰ লিগেচীহে। একেদৰে Hendrix ৰ লিগেচী কিবাকৈ আহিব পাৰে Stevie Ray Vaughan ৰ সমালোচনাৰ সূত্ৰ ধৰিহে। এই জনাৰগত পাৰ্থক্যক সন্মান নজনালে সমালোচনাই সহজেই একপক্ষীয় হৈ যান্ত্ৰিকতাৰ ৰাস্তা ধৰে, য'ত কলাৰ(art) অন্বেষণৰ স্পৃহাক Pre occupied ধাৰণাৰে অৱদমিত কৰি ৰাখে। 

জুবিনৰ সাংগিতীক বিৱৰ্তনৰ পৰিক্ৰমালৈ যদি মন কৰোঁ‌, ই আচলতে এক কালচাৰেল process, জুবিনে য'ত সঁ‌হাৰি জনাইছে। জুবিনে যি "নতুনৰ ৰিভল্যুশ্বন" বুলিছে সি তেনেকুৱাই এক সঁ‌হাৰি। অৰ্থাৎ কালচাৰেল ইভল্যুশ্বনৰ সূত্ৰ ধৰিহে জুবিনৰ এই সাংগিতীক বিৱৰ্তন। জুবিন নহৈ যদি আন কোনো হ'লহেতেঁ‌ন তেন্তে একেটাই হ'লহেঁ‌তেন। পূৰ্বতে মই কৈছিলো যে বিহুৱেই জুবিনক খালে (এইটো বাৰু এটা কাৰণহে আৰু বহু সমাজ-সাংস্কৃতিক কাৰণ/ কাৰক আছে), কথাটো এনেকুৱা যে সেই সময়ত বিহু আছিল কালচাৰেল ডিমাণ্ড। সেই কালচাৰেল ডিমাণ্ড পূৰাবলৈ জুবিনে ক্ৰিয়েটিভিটীৰে সন্ধি কৰি নিজৰ প্ৰতিভা আৰু সম্ভাৱনীয়তাক সমাধিস্থ কৰিলে। বিহুৰ কমাৰ্চিয়েলাইজেশ্ব্যন হ'ল আৰু জুবিনৰ ক্ৰিয়েটিভিটীৰ হ'ল commodification. এতেকে জুবিন এই ব্যৱস্থাৰ, সাংস্কৃতিক পৰিমণ্ডলৰ চিকাৰ আৰু সেইসূত্ৰেই জুবিনক বিহুৱেই খালে। জুবিনৰ ঠাইত পাপনক ৰাখিলেও ৰিজাল্ট সেই একেটাই আহিব। কিন্তু পাপনৰ ক্ষেত্ৰত আন এক সমস্যা আহে। যদিওবা পাপনে দেউতাকৰ লিগেচী ধৰি পুৰণি কিছু বিহুগীত নতুন সংস্কৰণেৰে বান্ধিলে, সমস্যাতো আহে পাপনৰ গায়কীত। পাপনৰ গায়কীত বিহুবোৰ বিহুৰ দৰে গাব খোজাতকৈ মইহে বিহু জানো ধৰণে গোৱাৰ তাগিদা বেছি। সেই এটিটিউড বোধহয় খগেন মহন্তৰ লিগেচীসূত্ৰেই। গতিকে পাপনৰ কণ্ঠত বিহুবোৰ বিহু নহৈ ভেঙুচালিৰ দৰেহে হয়। বৰ্তমান মই এই বিষয়ক আলোচনালৈ যাব খোজা নাই, কথাৰ সূত্ৰৰ ধৰিহে ই আহিছে। 

সাংস্কৃতিক পৰিৱৰ্তনৰ এই গ্লবেল বতাহজাকে শেষৰফালে ভূপেনকো কোবাইছিল। যাক আমি পূজিবাদী সংস্কৃতি, বজাৰ সংস্কৃতি বা নব্য উদাৰী সংস্কৃতি ইত্যাদি যি নামেৰেই নামাতো সি এক কালচাৰেল ইভল্যুশ্বন। জুবিনৰ সাংগিতীক যাত্ৰাৰ সেই সন্ধিক্ষণতেই আৰম্ভণি। ইয়াতেই এটা কথা আহে, প্ৰফেচনেল হোৱাত সমস্যা কি? আচলতে গ্লবেল সংস্কৃতিৰ হেজিমণিচক্ৰত, সাংস্কৃতিক বিৱৰ্তনৰ পাকচক্ৰত, প্ৰফেচনেল নোহোৱাটোহে এক আচহুৱা কথা। ইয়াত art ৰ ক্ষেত্ৰত classic বুলি কোনো প্ৰিভেলেইজ নাথাকে। ক্লাচিকৰ ক্লাচিকতাৰ অৱসানৰ যুগ ই। যিহেতু classic বুলি কথা নাই গতিকে classic আৰু popular ৰ বাইনেৰীও অদৃশ্য হ'ল। সকলোবোৰ হ'ল আৰ্ট আৰু সেই আৰ্ট হ'ল commodity. আৰ্ট commodity হ'বই পাৰে, কিন্তু আৰ্টৰ যি উৎপাদনক্ষমতা, অৰ্থাৎ creativity যেতিয়া commodity হৈ পৰে, সমস্যা আহে তাতেই। তেতিয়াই শিল্পী হৈ পৰে ব্যৱস্থাৰ চিকাৰ। 

জুবিনৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায় যে তেওঁ‌ যথাসম্ভৱ গীতসমূহত এক লিৰিকেল বিন্যাস ৰখাৰ যত্ন কৰে,  আৰু একেধৰণেই তেৱোঁ‌ ভূপেনৰ গানৰ দৰে ঠায়ে ঠায়ে ভাষাৰ এলিটিজিম ধৰি ৰখাৰো চেষ্টা কৰে;  যদিওবা সি তুলনামূলকভাৱে ভূপেনৰ ভাষাৰ সমপৰ্যায়ৰ নহয়। এই নোহোৱাটো কেৱলমাত্ৰ ভূপেনৰ ভাষাগত দক্ষতা বুলিয়েই নাচায় আন এক বিধানো ৰাখিব পৰা যায়। সেয়া হ'ল সাংস্কৃতিক বিৱৰ্তনসূত্ৰে অহা জনাৰগত পাৰ্থক্য আৰু তাৰ সাংস্কৃতিক ডিমাণ্ড। জুবিনে প্ৰাৰম্ভিকতে ৰকেৰে যাত্ৰা কৰিছিল। ৰকত ভাষাৰ এলিটিজিম আৰু কবিতাসুৰীয়া লিৰিকেল ভাইবক গুৰুত্ব দিয়া নাযায়। কিন্তু পূৰ্বৰ লোকেল সূত্ৰ ধৰি জুবিনৰ ওপৰত ভূপেন যুগৰ যি প্ৰভাৱ সি সাংস্কৃতিক বিৱৰ্তনৰ সুৰ ধৰি ৰকত ঠাচতো অলপ সলনি হৈছে কিন্তু সমুদায় বৰ্জনো কৰিব পৰা নাই। এই এৰিব নোৱাৰাটো হ'ল জুবিনৰ গীতসমূহৰ লিৰিকেল ভাইবটো। এই লিৰিকেল ভাইব আৰু ভাষাৰ কাব্যগন্ধী এলিটিজিমে ৰকৰ সতে জুবিনৰ contradiction আনি দিলে। ই যেনিবা ঠিক থলুৱা আৰু পশ্চিমীয়াৰে বিৰোধাভাস। ন আৰু পুৰণিৰো সংঘৰ্ষ। যাৰ প্ৰভাৱ জুবিনৰ সংগীততো পৰিল। সেই বিৰোধাভাস অতিক্ৰমি জুবিনৰ কোনোটো গানে কালচাৰেল এক্সেইঞ্জৰ দৰে উজ্বলি উঠিল, কোনোটো কালচাৰেল এচিমিলেচন হৈ মাজতে ওলমি ৰ'ল।  "এতিয়াও সাৰে আছো মই" গীতটো ৰকৰ ক্ষেত্ৰত জুবিনৰ মাষ্টাৰপিছ বুলিব পাৰি। মেটেল genre ৰ এই গীতটোত Iron Maiden - ৰ প্ৰভাৱ বিদ্যমান। এই প্ৰভাৱ পৰা কামটো ক্ৰিয়েটিভলী হৈছে য'ত সেই প্ৰভাৱক বুজিবলৈ Iron Maiden ক গভীৰ আৰু বিস্তৃতভাৱে শুনাৰ প্ৰয়োজন আহি পৰে। সঁ‌চৰাচৰ follow কৰাৰ দৰে প্ৰভাৱ যি নহয়। সেই এংগোলৰ পৰাও ই জুবিনৰ এক মাষ্টাৰপিচ।

[ তিনি ]

ৰীতা চৌধুৰীয়ে লোৱা জুবিনৰ সাক্ষাৎকাৰটো বিদ্বত মহলৰ আলোচনাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ উঠিছে। গোটেই সাক্ষাৎকাৰটো শেষলৈকে চোৱা নহ'ল তাৰ কাৰণটো হ'ল সাক্ষাৎ গ্ৰহণ কৰোতা আৰু দিওতাৰ মাজৰ connectivity নাই। সেই connectivity ধৰি ৰাখিব লাগিব সাক্ষাৎকাৰ লওতাই। ৰীতা চৌধুৰীয়ে সেয়া সঠিকভাৱে সামৰিবলৈ সক্ষম নহ'ল। যদিওবা সেই সাক্ষাৎকাৰটোৰ অসংলগ্ন কিছু কথাক সমল হিচাপে লৈ আমি কিছু আলোচনা অৱশ্যেই কৰিব পাৰো। লগতেই এইটোও কৈ যোৱা ভাল যে এই আলোচনা আমাৰ সিদ্ধান্ত নহয়, সম্ভাৱনাতহে নিৰ্ভৰশীল।

ৰীতা চৌধুৰীয়ে সাক্ষাৎকাৰটোত জুবিনৰ "জীয়া ৰে" গানটো ভাললগাৰ কথা ব্যক্ত কৰিছে। ইয়াৰ উত্তৰত জুবিনৰ কথাখিনি খুব ইণ্টাৰেষ্টিং। জুবিনে "কাফুৰ" নামৰ আন এক গীতৰ কথা উল্লেখ কৰি কৈছে সেইটো শুনিলে তুমি আৰু ভাল পাবা। ইয়াতেই দুয়োৰে মাজত দ্বন্দ হৈছে। দুয়ো নিজৰ কথা ক'ব বিচাৰিছে। মাজতেই হঠাত জুবিনে "কাফুৰ" গীতটোৰ কলি এটা গুণগুণাই কৈ পেলাইছে প্ৰেম এনেকুৱাই কৰ্পূৰৰ (কাফুৰ) দৰে। উৰি যায়। ৰীতা চৌধুৰীয়ে জুবিনৰ গানটো(জিয়া ৰে) ভাললগা বোলাটোৰ উত্তৰ জুবিনে বুদ্ধিমত্তাৰে(ফিল'চফীকেলী) দিছে। উৰি যায় বা স্থায়ীত্ব নাইৰ ধাৰণাটো অস্তিত্ববাদৰ nothingness. কিন্তু সেই nothingness ৰ ধাৰণাটো জুবিনে লৈছে কাৰপৰা। উত্তৰ বিচাৰোতে নীৎসেৰ নাম জুবিনৰ মুখেৰেই আমি পাইছো। এইখিনিতে আমি এনেকে জোৰা লগাম যে জুবিনৰ জাতি নাই, ধৰ্ম নাই, ভগৱান নাই বোলা  উক্তিটো ষ্টাণ্ট নহয় বৰঞ্চ সি অস্তিত্ববাদৰ ডিচিপ্লিনেৰে লগতেই বস্তুবাদী দৰ্শন ধৰি আহিছে। অৱশ্যে শেষৰছোৱা( মই মুক্ত, মই কাঞ্চনজংঘা) অভজা লাগে। এইছোৱাত এক চেণ্টিমেণ্ট আৰু প্ৰচাৰমুখীতা একেলগ হৈ ষ্টাণ্টসুলভ হৈছে। আমি জানো যে সেই সময়ছোৱাত জুবিনৰ কাঞ্চনজংঘা নামৰ চিনেমাখন চলি আছিল। 

চৌধুৰীলৈ আহো। এইখিনিতে আন এক ইণ্টাৰেষ্টিং ঘটনা ঘটিল। জুবিনে যি স্থায়ীত্ব নথকা বা একো নোহোৱাৰ(আচলতে যি অস্তিত্ববাদৰ nothingness) কথাটো ক'লে চৌধুৰীয়ে সেইটোক ভাৰতীয় আস্তিকতাবাদী দৰ্শনৰ আত্মা পৰমাত্মাৰে সাঙুৰি ল'লেগৈ আৰু জুবিনক বাৰে বাৰে কৈ থাকিল core লৈ যোৱা core লৈ যোৱা। কাৰবাৰটো এইখিনিতে বেচ আমোদজনক আৰু ইণ্টাৰেষ্টিং হৈ উঠে। চৌধুৰীয়ে core লৈ গৈ খান্দিব বিচাৰে, ইফালে জুবিন নাচোৰবান্দা। শেষত উপায়ন্তৰ হৈ চৌধুৰীয়ে নিজেই আত্মাৰ প্ৰসংগ উলিয়ালে যাক জুবিনে বকৱাছ কথা বুলি পোনচাটেই নাকচ কৰিলে। এইখিনিতে দুয়োৰে দৰ্শনগত পাৰ্থক্য স্পষ্ট হৈ উঠিছে। লগতেই জুবিন এজন অস্তিত্ববাদী, এই ধাৰণাও গাঢ় হৈ উঠে। 

জুবিনে সাক্ষাৎকাৰটোত নীৎসেৰ নাম লৈছে। এতেকে আমি ধাৰণা কৰিব পাৰো যে জুবিনৰ অস্তিত্ববাদ নীৎসেৰ অস্তিত্ববাদেৰে প্ৰভাৱিত। সেই বাটেৰে আগলৈ গৈ দেখা যায় যে জুবিনৰ যি nothingness বা একো নাইৰ ধাৰণা, সি নীৎসেৰ nothingness ৰ পৰাই আহিছে। জুবিনে বহুবছৰ ধৰি চচিয়েল লেফট হিচাপে নিজৰ পৰিচয় দি আহিছে। উক্ত সাক্ষাৎকাৰটোতো জুবিনে কমিউনিষ্ট বুলি পৰিচয় দিছে। সেই হিচাপে আমাৰ ধাৰণা হয় লেফট হিচাপে জুবিনৰ বাবে নীৎসেতকৈ ছাৰ্ত(sartre) হে বেছি ওচৰৰ আছিল। নীৎসেৰ nothingness আৰু ছাৰ্তৰ nothingness ৰ পাৰ্থক্য আছে। নীৎসেৰে nothingness য়ে নিহিলিজিমৰ ভৰত আক্ৰান্ত হৈ skepticism, cynicism, anarchism ৰ বাট দেখুৱাবই পাৰে। তাৰোপৰি হাইপাৰ ষ্টেজত হিটলাৰৰ হাত ধৰি আগুৱালে ubermensch ৰ বাট ধৰি সি ফেচিজিমো পোৱাবগৈ পাৰে। নীৎসেৰ দৰ্শন ভয়ানক খেলিমেলি আৰু জটিলতাৰ দ্বন্দৰে ভৰপুৰ। সেই দ্বন্দ আৰু খেলিমেলিয়ে জীৱন সংগ্ৰামত তুমুল অন্তদ্বন্দৰ সৃষ্টি কৰি আদবাটতে বিধ্বস্ত কৰিবই পাৰে। বিপৰীতে ছাৰ্তেৰ nothingness জীৱনমুখী, যি দায়ৱদ্ধতাক সাৰথি কৰি nothingness ৰ শূন্যতাক জীৱনৰ পূৰ্ণতাৰে অৰ্থ দিয়ে। যি ছাৰ্তৰ অস্তিত্ববাদ।

নীৎসেই মানৱ জীৱনক ৰূপান্তৰৰ তিনি পৰিক্ৰমাৰে স্তৰীকৃত কৰিছে, (যি নীৎসেৰ Three metamorphoses)। camel, lion আৰু child. উটৰ জীৱনতো স্বকীয়তা বিসৰ্জন দি বোজা কঢ়িওৱাৰ জীৱন। সামাজিক শৃংখলা আৰু ৰক্ষণশীলতাৰ কঠোৰ অনুশাসনেৰে দমবন্ধ জীৱন। সিংহ হ'ল বিদ্ৰোহী অৱস্থান যি existing social structure ৰ ৰক্ষণশীলতাৰ প্ৰতিভূস্বৰূপ শোষণকাৰী ড্ৰেগনটোৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহ কৰে। ৰক্ষণশীল চচাইটি(ড্ৰেগন) ৰ rejection য়ে প্ৰগতিশীলৰ (সিংহ) ৰূপান্তৰৰ বাট বান্ধে। আৰু ইয়াতেই ৰূপান্তৰৰ শেষ ষ্টেজ, child ৰ আগমন। যি মুক্ত, স্বাধীন, শিশুৰ দৰেই পবিত্ৰ, জীৱনক নতুন অৰ্থৰে পুৰাই পেলোৱাৰ ক্ৰিয়েটিভিটীৰ ভাণ্ডাৰেৰে পৰিপূৰ্ণ। যি নিজেই নিজৰ মালিক। যাৰ  থাকে ubermensch বা চুপাৰমেন লৈ মোক্ষ প্ৰাপ্তিৰ সম্ভাৱনা। 

শিল্পীৰ যি স্বভাৱজাত এক purity বা শিশুসুলভ দিশৰ কথা সঁ‌চৰাচৰ পতা যায় জুবিনৰ ক্ষেত্ৰত তাক আমি কেনেধৰণেৰে চাব পাৰোঁ‌। নীৎসেৰ child ৰ আঁ‌ত ধৰি আমি দেখিম যে সেই শিশুসুলভ সৰলতাৰ সৃষ্টিৰে ওতপ্ৰোত সম্পৰ্ক। সৰলতা আহে সৃজনমুখী প্ৰতিভাসূত্ৰে। একেহাতে যি যুক্তিৰে চোৱা নতুন দিনৰ নতুন পুৰুষ। নিজেই নিজৰ মালিক (আমি নতুন প্ৰজন্ম হয়/ আমি ইচ্ছা কৰিলে দেশ জ্বলাবও পাৰোঁ/ সলাবও পাৰোঁ।)। ভাৱ হয়, জুবিনে নিজকে যেন কেতিয়াবা নীৎসেৰ সেই child টোৰ ৰূপত আৱিস্কাৰ কৰে। যি এহাতে সৰল আৰু ubermensch হ'ব খুজি একেহাতে উগ্ৰও। তাৰ মাজত লেফট আইডিঅ'ল'জী হৈ পৰে এক জটিল দ্বন্দ। আকৌ সেই দ্বন্দৰ মাজেৰে চিন্থেছিছ প্ৰাপ্তিৰ বাটত পুনৰ ubermensch হৈ এন্টিথেছিছৰ হয়তোবা পুনৰুত্থান ঘটে। 

জুবিন বিশ্লেষণত আটাইতকৈ বেছি দৰকাৰী আৰু এৰাব নোৱাৰা দিশটো হ'ল জুবিনৰ মানৱতাবাদ। জুবিনৰ মানৱতাবাদ কোনো জটিলতালৈ যাব নোখোজা, সৰল অৰ্থত মানৱতাবাদ যি বাওঁ‌গোত্ৰীয় অধিকাৰভিত্তিক মানৱতাবাদক এড্ৰেছ কৰিও একেহাতে পূঁ‌জিবাদী সংস্কৃতিৰ উদাৰ মানৱতাবাদৰো দিশ ধৰিব খোজে। একেহাতে সি নীৎসেৰ ubermensch ৰ দম্ভালিও কেতিয়াবা বেকত কৰে(কোনে দিব/ মই দিছো/জুবিনে।)। এটা দুটা নহয় তিনি দ্বন্দ্বৰ সমাহাৰ। নীৎসেৰ শিশুটোৱে সৰলতাৰ বাট ধৰি মানৱীয় প্ৰমূল্যবোধেৰে মানৱতাবাদী হোৱাৰ বাটত উদাৰ মানৱতাবাদৰ প্ৰচাৰমুখীতাকো সাৰথি কৰে। কিন্তু আচলতে ভালদৰে লক্ষ্য কৰিলে দেখা যায়, সেই প্ৰচাৰ মিডিয়াই কৰা প্ৰচাৰহে। তাৰ বিপৰীতে জুবিনৰ এনে অজস্ৰ মানৱতাবাদী নিদৰ্শন আছে যিবোৰ পূৰ্বতে লোকচক্ষুৰ অলক্ষিতে ৰৈছিল। কিছু কাম জুবিনে কোনোদিনেই কাকো কোৱা নাছিল। জুবিনৰ প্ৰিয় পাব্লিকৰ আগতো বেকত কৰা নাছিল। গতিকেই জুবিনৰ মানৱতাবাদৰ চচিয়েল দিশটোত দ্বন্দৰ সমাহাৰ দেখা যায় যদিও পানীৰ দৰেই সি সৰল। মানুহক ভালপোৱাত, সহায় কৰাত জুবিন শিশুৰ দৰেই সৰল আৰু অকৃত্ৰিম। একেহাতেই জুবিন সৰল প্ৰকৃতিপ্ৰেমী আৰু বন্যপ্ৰাণী প্ৰেমী হিচাপেও। 

জুবিনৰ মানৱতাবাদী দিশটো দ্বন্দৰ জটিলতালৈ  আহে পলিটিকেল ফিল্ডত। জুবিনে আমাক চিনাকি দিয়া বাওঁ‌পন্থীৰ পৰিচয়টোৰে এইখিনিতেই contradiction আহে। পৰিচয়ৰপৰা আতৰি কেতিয়াবা যেন সি ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ, পন্থাৰ বাইনেৰীৰ উৰ্ধলৈ গৈ সিবোৰ আওকাণ কৰি বিমূৰ্ত মানৱতাবাদৰ কথা ক'ব খোজেঁ‌, আকৌ কেতিয়াবা যেন উদাৰনৈতিক সংস্কৃতিৰ কবলত পৰি সেইধৰণেই ubermensch জাগ্ৰত হৈ উঠে, আকৌ যেন মূহুৰ্ততে দ্বন্দৰে ভ্ৰমণ কৰি আহি পুনৰ পৰিচয়লৈ ঘূৰি আহে। জুবিনৰ এই ভ্ৰমণ ঠিক যেনিবা নীৎসেৰ child ৰ দৰেই। যি মুক্ত, স্বাধীন আৰু সকলোবোৰ নিজা বিবেচনাৰে পৰীক্ষাৰ অন্তত যেন পুনৰ পূৰ্বৰ পৰিচয়লৈ(Identity) ঘূৰি আহে। কিন্তু দ্বন্দ্বৰ তাতো অৱসান নহয়। যদিওবা এই জটিল দ্বন্দ্বৰ মাজেৰে এক সৰল সমাধান বা synthesis ওলাই নাহে তদ্যপি জুবিনৰ পৰিচয় হ'ব তেওঁ‌ নিজে দিয়া পৰিচয়েৰে, যেনেকৈ তেওঁ‌ বিচাৰিছিল। পৰিচয়ক লৈ পাতিবলগা আমাৰ ইমানেই।

[ চাৰি ]

জুবিনৰ জটিললৈ গৈ বিশ্লেষণ কৰিব খুজিলে কিছু অনুৰাগী অলপ ক্ষুণ্ণ হৈ উঠে, কাৰণ তেওঁ‌লোকৰ বিশ্বাস জুবিনৰ মাজত তেনে জটিলতা নাই, জুবিন অত্যন্ত সৰল আৰু খোলা অন্তৰৰ চিধা- চাধা শিল্পী। কথাটো একেহাতে হইয়ো আৰু নহইও। হয় এইবাবেই যে জুবিনে সাধাৰণ বৰ্গ, অনুৰাগীসকলৰ সতে বন্ধু হৈ আন্তৰিকতাৰে সম্পৰ্ক ৰাখিছিল। অৰ্থাৎ শিল্পীৰ সচৰাচৰ এলিট পৰিমণ্ডলৰ পৰা ওলাই আহি জুবিনে জনতাৰে connect কৰিব পাৰিছিল। শিল্পী বুলিলে সচৰাচৰ যি একধৰণৰ সমীহ বিজড়িত সম্ভ্ৰমৰ অদৃশ্য লক্ষ্মণৰেখাৰে বাইনেৰী ৰখা যায় জুবিন আছিল তাৰ উৰ্ধত। সেয়ে জুবিনক কোনোধৰণৰ জটিল দৃষ্টিকোণেৰে চাবলৈ কিছু অনুৰাগী নাচোৰবান্দা। কিন্তু জটিল বিশ্লেষণৰ মাজলৈ গলেহে জুবিনৰ অন্তৰমহলৰ দ্বন্দ্ব উদ্ধাৰ কৰিব পৰা যায় । কাৰণ আমি জানিছো যে জুবিন অধ্যয়নপুষ্ট শিল্পী আছিল। জুবিনে নিজকে যদি খুলি দিছিল তেন্তে সেয়া পাব্লিকৰ আগতহে। কিন্তু অন্তৰমহলৰ পাঠোদ্ধাৰ জীৱিতকালত কাৰোৰ দ্বাৰা সম্ভৱ নহ’ল। অনুৰাগীসকলৰদ্বাৰাও নহ'ল। আচলতে জুবিন খুব অকলশৰীয়া আছিল। লাখ লাখ অনুৰাগীৰে পৰিৱেষ্টিত ভিৰৰ মাজতো অকলশৰীয়া। বাহ্যিক যি জুবিন সি আভ্যন্তৰৰপৰা পৃথক নহয় কিন্তু আভ্যন্তৰৰ যি সূত্ৰৰপৰা, যি দ্বন্দ্বৰপৰা কেনেকৈ বাহ্যিকতাৰ প্ৰকাশ ঘটিছে তাক বুজিলেহে ব্যক্তিজনক বুজা যায়। জুবিনৰ এক ফেমাছ উক্তিয়েই ধৰিলো - মোৰ কোনো ভগৱান নাই / মোৰ কোনো ধৰ্ম নাই/ মোৰ কোনো জাতি নাই / মই মুক্ত / মই কাঞ্চনজংঘা। - ইয়াত আভ্যন্তৰৰ কি সূত্ৰৰপৰা ভগৱান নোহোৱাৰ কথা কৈছে তাক বুজিব নোৱাৰিলে জুবিনকেই ভগৱান বনাই দিয়া যাবগৈ(যি হৈছেই)। একেহাতে জাতিৰ পৰিচয়ক নাকচৰ লগতে ধৰ্মবিহীন যি চচাইটিৰ জুবিনে পোষকতা কৰে, core লৈ গৈ তাক নুবুজিলে শেষৰ দুটা বাক্যতেই(মই মুক্ত, মই কাঞ্চনজংঘা) সাৰটো লৈ আবেগতে কিৰিলিয়াই উঠাহে হ’ব। জুবিনে এইবোৰ উক্তিৰ মাজেৰে তেওঁ‌ৰ অন্তৰমহল বুজিবলৈকে ইংগিত দি আছিল। জুবিনৰ কথা কোৱাৰ ধৰণেই তেনেকুৱা। চিৰিয়াছ কথা একোটাও জুবিনে ধেমেলিয়াকৈয়ে কয়। ফটুৱামীও হয় কিন্তু তাৰ মানে সদায়েই সি ফটুৱামী কিম্বা ধেমালি নহয়। ই বোধহয় জুবিনৰ বাবে easy way to access people. জুবিনৰ চচিয়েল নেটৱৰ্কিং শৈলী। 

শিল্পীৰ সাধাৰণতে এক curiosity থাকে। সেই curiosity হ'ল সৃষ্টিৰ তাগিদাৰ। যদিওবা ই stereotype ধাৰণাৰ মাজেৰে আহে তথাপি স্বীকাৰ কৰিব লাগিব যে শিল্পীৰ স্বভাৱ সাধাৰণতে বহেমিয়ান ধৰণৰ হয়। সৃষ্টিৰ curiosity ৰ পৰাই এনে হয়। একোটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ ফ্ৰেমৰ মাজত শিল্পীক আটি আটি বান্ধি ৰখা সহজ কাম নহয়। এক শিশুৰ দৰেই curiosity লৈ শিল্পীয়ে জগতখন পৰ্যবেক্ষণ কৰে। এই পৰ্যবেক্ষণ শিল্পীয়ে নিজৰ ধৰণেৰে কৰিব বিচাৰে। সেই পৰ্যবেক্ষণৰ অন্তত যেতিয়া শিল্পৰূপে সৃষ্টিৰ নিৰ্মাণ হয়, সেই সৃষ্টিৰ ফলাফল পুনৰ সৃষ্টিও হ’ব পাৰে ধ্বংসও কৰিব পাৰে। এতিয়া যদি শিল্পীৰ সৃষ্টি ধ্বংসৰ বাহক হৈ উঠে তেন্তে সেই সৃষ্টিক আমি কিদৰে গ্ৰহণ কৰিম আৰু ইয়াত শিল্পীৰ অনেষ্টি কিদৰে বিচাৰিম? শিল্পীৰ কৰ্ম হ'ল সৃষ্টি কৰা। সেই সৃষ্টিত শিল্পীৰ অনেষ্টি জুখিবলৈ সৃষ্টিৰ উদ্দেশ্য বুজিব লাগিব। শিল্পীৰ বেকগ্ৰাউণ্ড, শিল্পীয়ে ধাৰণ কৰা সংস্কৃতি বুজিব লাগিব। কামটো কঠিন। সৃষ্টিৰ উদ্দেশ্য যদি নিজা শিল্পীমনৰ সৰল প্ৰতিফলন, যদি কাৰোৰে প্ৰৰোচিত হোৱা নাই, নিজা অনুসন্ধিৎসুতাৰে শিল্পৰ বিকাশ ঘটাইছে তেন্তে ফলাফল যিয়েই নহওক(পজিটিভ বা নিগেটিভ) শিল্পীৰ মাজত এক অনেষ্টি থাকিব। যদি সেই শিল্পই নিগেটিভ বাৰ্তা কঢ়িয়ায় তেন্তে সমালোচনাৰ মাজেৰে শিল্পীয়ে Re learn কৰিব। কিন্তু Re learn ৰ সলনি যদি শিল্পীয়ে ইচ্ছাকৃতভাৱে প্ৰপাগাণ্ডাৰ সূত্ৰ ধৰি নিগেটিভিটী বিলাই যায় তেন্তে সেই শিল্পী আৰু শিল্পৰ মাজত অনেষ্টি বোধহয় নাই বুলি ধৰিব পৰা যায়। একেদৰেই Re learn ৰ ক্ষেত্ৰত আকৌ জৱৰদস্তি কৰিব খুজিলে কিম্বা একোটা আদৰ্শৰ সূত্ৰ ধৰি অনুশাসনৰ মাজেৰে শিল্পৰ সৃষ্টি কৰিলে সি যান্ত্ৰিকতাৰ বাট ধৰে। সেই Relearn আহিব লাগিব শিল্পীৰ নিজা curiosity ৰ মাজেৰে অথবা কালচাৰেল প্ৰচেচৰ মাজেৰে শিল্পীৰ শৈল্পিক মনৰ আয়ত্ত্বলৈ আহিব লাগিব। শিল্পীমনৰ স্বাধীনতা শিশুসুলভ স্বাধীনতা। শিশুৰ যেনেকৈ জগতৰ সকলো বস্তুৰ প্ৰতি curiosity থাকে একেই শিল্পীৰো থাকে। সেই curiosity ক বাদৰ(ism) দোলেৰে বন্ধা কঠিন কাম। জৱৰদস্তি বন্ধাৰো কথা নহয় দায়িত্ববোধ বুজি শিল্পীয়ে কালচাৰেলী তাক আয়ত্ব কৰালৈ এৰিব লাগে। দায়িত্ববোধ নিজৰপৰা জাগিলে সেই দায়িত্ববোধে শিল্পীৰ শিশুমনক এক দিশ দেখায় আৰু শিল্পীৰ সৃষ্টিৰ curiosity য়ে আৰম্ভণিৰ এক বিন্দু পায় য'ৰপৰা সৃষ্টিৰ সৰলৰেখা অংকন কৰিব পাৰি। কিন্তু সেই দায়িত্ববোধ বোজাৰ দৰে হ'লে নহ'ব, বোজা কিম্বা বাধ্যবাধকতা হ'লেই সৃষ্টিত অনেষ্টি, পিউৰিটী হেৰায়। সেই দায়িত্ববোধ হ'ব লাগিব বৃক্ষৰ শীতল আৰু মন জুৰোৱা ছায়া। 

জুবিনৰ ক্ষেত্ৰত শিল্পীৰ স্বভাৱজাত সৰলতা বিদ্যমান। সেই সৰলতা সৃষ্টিৰ সূত্ৰে। একেদৰেই জুবিনৰ যি বহেমিয়ান সত্ত্বা সি সৃষ্টিৰ curiosity ৰ সূত্ৰে। শিল্পীৰ সচৰাচৰ স্বাধীনচিতীয়া, পৰ্যবেক্ষণ আৰু পৰীক্ষাৰ মাজেৰে গ্ৰহণ আৰু ধাৰণৰ কেৰেক্টাৰটো নীৎসেৰ শিশুটোৰ সতে খাপ খোৱাৰ সম্ভাৱনা পুৰামাত্ৰাই থাকে। তাৰোপৰি শিল্পীৰ creativity যিদৰে প্ৰখৰ একেহাতে প্ৰখৰ sensitivity ও। জুবিনৰ ক্ষেত্ৰত এই দিশকেইটা পৰিস্ফূট হয়। এতেকে আমি ভাৱিবই পাৰো নীৎসেৰ শিশুটো হৈ will to power জাগি উঠি জুবিনৰ ubermensch(চুপাৰমেন) ৰ তাড়না আছিল নেকি? নীৎসেৰ শিশুটোক মতাদৰ্শৰ কটকটীয়া বান্ধোনেৰে বান্ধিব পৰা নাযায়। সকলো বন্ধনৰপৰা মুক্ত হৈ সি পৰীক্ষণৰ মাজেৰে কিবা গ্ৰহণ কৰাৰহে পক্ষপাতী। সি মুক্ত আৰু নিজা সিদ্ধান্তত স্বাধীন। যিদৰে শিশুৱে নিজা অভিজ্ঞতাৰে কিবা বস্তুক বেয়া বুলি অন্তঃকৰণেৰে বুজিলেহে শিশুটোৰ বোধোদয় আহে নীৎসেৰ শিশুও ঠিক একেই। নীৎসেৰ শিশুটিহৈ জুবিনেও এক নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ সূত্ৰ নামানি ফ্ৰেমৰ পৰিধিৰ ইপাৰ-সিপাৰ হৈ দেওদি ফুৰিছিল। কিন্তু শেষত ঘূৰি ঘূৰি যিদৰে পক্ষীটি ঘৰমুৱা হয় একেদৰেই যেন জুবিনেও ঘোষণা কৰিছিল - আই এম এ’ কম্যুনিষ্ট। আমাৰ ভাৱ হয় জুবিনে আচলতে দ্বন্দ্বৰ অৱসান ঘটাই আত্মোপলব্ধিৰ মাজেৰে synthesis প্ৰাপ্তিৰ বাটলৈকে ধিয়াই আহি আছিল। তাৰবাবে প্ৰয়োজন আছিল সহাৰিৰ। তাৰবাবে প্ৰয়োজন আছিল বৃক্ষৰ শীতল ছায়াস্বৰূপ এক হাতৰ। জুবিনৰ সেই হাতখন নাছিল। হয়, অজস্ৰ হাত আছিল জুবিনক চোৱাৰ, জুবিনক আঁ‌কোৱালি ধৰাৰ, জুবিনৰ ভৰি চুব খোজাৰ কিম্বা জুবিনৰ বাবে হাতখনকে কাটি দিব খোজাৰ। কিন্তু সেই হাতবোৰে বাহ্যিক আৱৰণ ফালি জুবিনৰ আভ্যন্তৰৰ দ্বন্দ্বক হয়তোবা চুব পৰা নাছিল। এফালে আছিল গায়ক, অভিনেতা পলিটিচিয়ানেৰে পৰিৱেষ্টিত এলিট চচাইটিৰ(জুবিন য'ৰ বাসিন্দা) ভুৱা গুণমুগ্ধৰ দল, আনফালে জুবিনৰ বাবে মৰিব পৰা সচা অনুৰাগী( যি আছিল ভক্ত), এফালে যদি জুবিনক লৈ টি আৰ পি বঢ়াব খোজা অগণন মিডিয়াৰ জাক আনফালে আছিল জুবিনৰ বক্তব্যক ধিয়াই আমাৰ সমালোচনাৰ প্ৰহাৰ। এই সকলোবোৰৰ মাজত জুবিন যেন মাজ সমুদ্ৰৰ বুকুত পালতৰা জাহাজৰ কম্পাছবিহীন এক দিশহাৰা নাবিক। নীৎসেৰ শিশুক এফালে গুণমুগ্ধই (ভগৱানৰ থাপনাত বহাই) টানে ubermensch প্ৰাপ্তিৰ পথলৈ আনফালে  সমালোচনাই টানে মতাদৰ্শক ধিয়াই বাট বুলিবলৈ। এফালে গুণমুগ্ধৰ আঁ‌কোৱালি ধৰা হাত আনফালে সমালোচনাৰে ঠেলি দিয়া দুহাত। এই প্ৰশংসা, ভক্তি আৰু সমালোচনাৰ চাপৰিৰ মাজে মাজে হয়তোবা নীৎসেৰ শিশুটিৱে মতাদৰ্শৰ দ্বন্দ্বৰ মাজেৰে বিচাৰি থাকিছিল বৃক্ষৰ মনজুৰোৱা ছাঁ‌ সদৃশ এখনি হাত। আত্মোপলব্ধিৰে ভুল সংশোধনৰ সলনি হয়তোবা জুবিনে পুৰাব খুজিলে ubermensch হোৱাৰ অদম্য হেঁ‌পাহ। যি হেঁ‌পাহে তেওঁ‌ নাকচ কৰা ভগৱানক ভক্তই তেওঁ‌ৰ মাজতেই ধাৰণ কৰাৰ ধাৰণাক বাধা দিয়া বা ভঙাৰ সপক্ষে সবল স্থিতি ল'বলৈ নিদিলে বৰঞ্চ আভ্যন্তৰৰ সেই চেতন/অৱচেতন হেঁ‌পাহ আৰু ভক্ত অনুৰাগীৰ গদগদ প্ৰীতিয়ে এই ধাৰণাত গজালি মেলিছিল। কিন্তু পুনৰ দ্বন্দ্বৰ মাজেৰে চিন্থেছিছ লৈ জুই পুৰি সোণ হোৱাৰ দৰে তেওঁ‌ পুনৰ (নিজা) মতাদৰ্শগত অস্তিত্ব ঘোষণা কৰিছিল।

গৌৰী শংকৰ দাস FB Wall

 বিৰাট জঞ্জাল বুজিছে? নাহোঁ বুলিও বাৰে বাৰে আহোঁ৷ একপ্ৰকাৰ বাধ্য কৰি দিছে মাতুলে৷ কথাদুটামান কৈ থওঁ ছেগ বুজি৷ 

(১) আপুনি মই লেদেনা উকতি কাম কৰি দুপইচা কমাইছোঁ, তাৰে আধা কৰ-কাটলৰ নামত নিতৌ দি আছোঁ৷ আকৌ সেই কৰৰে সৰহভাগ পইচা মন্ত্ৰী-মুদাগৰে খাইছে৷ বাকী থকাকেইটাৰে আঁচনিৰ উপৰি আঁচনি ৰচনা কৰি মানুহক বিলাইছে৷ অৰ্থাৎ আওঁপকীয়াকৈ আপুনি মই বেছিভাগ কষ্ট আনৰ পেট পুহিবলৈ কৰি আছোঁ৷ কেনে এক মজেদাৰ কথা! কেনে এক ময়াপী কাৰবাৰ! 

(২) মন কৰিছেনে? মন এটা আছে যেতিয়া কৰিছেই নিশ্চয়৷ শুনক, গণতন্ত্ৰৰ এক মূল বৈশিষ্ট্য হ’ল চৰকাৰৰ কামকাজক সমালোচনা কৰাৰ, প্ৰতিবাদ কৰাৰ, লিখামেলা কৰাৰ সম্পূৰ্ণ সাংবিধানিক অধিকাৰ জনগণৰ থাকে৷ পিছে এতিয়া? কিবা এষাৰ ক’বলৈ ভয়, কিবা এটা লিখিবলৈ ভয়, মাত মাতিবলৈ ভয়! কিয়? এক দীঘলীয়া ষড়যন্ত্ৰৰ দ্বাৰা এই ভয়টো ক্ৰমাৎ জনগণৰ মনত সুমাই দিয়া হোৱা নাইনে? নিজকে সোধক৷ তাৰ পাছত নিজৰ দুগালত দুচৰ মাৰি শুই থাকক৷ জপতিয়াই মাৰিব দেই৷ 

(৩) কাকতত পালোঁ, অৰুণোদয় আঁচনিৰ কিবা এভাগ আনি দৃশ্য-শ্ৰব্য মাধ্যমত স্কুলে স্কুলে হেনো দেখুৱাব৷ এতিয়া কোনোবা শিক্ষাবিদ আছে যদি মোক ইয়াৰ লাভালাভৰ সম্পৰ্কে বুজাই দিব লাগে৷ ল’ৰাছোৱালী কেইটাৰ লাভটো কি আছে ইয়াত? পেটুৱা মিনিষ্টাৰৰ লাভালাভৰ কথা নালাগে৷ স্কুললৈ ল’ৰাছোৱালী কৰ্মমূখী হ’বলৈ যায় নে কৰ্মবিমুখ বিকলাংগ জাতি এটা ৰাজনৈতিকভাৱে কেনেকৈ গঢ় দিয়া যায় সেয়া শিকিবলৈ যায়? কাৰ মূৰটো ক’ৰিবলৈ পঠিয়াই বাপেকমাক মখাই? আচ্ছা, বান্দিয়া ইণ্টাৰনেশ্যনেল স্কুলতো এইবোৰ দেখুৱাব নেকি বাৰু? নহ’লে বিয়াগোম প্ৰাইভেট স্কুলবোৰত, য’ত মিনিষ্টাৰমখাৰ পো-পোৱালিবোৰে পঢ়ে তাত? 

(৪) জুবিন গাৰ্গে ন্যায় পাব, ন্যায় হ’ব, আমাক ন্যায় লাগিব- এনেকুৱা দিবাস্বপ্নত লালকাল হৈ থকা নাগৰিকসমাজলৈ মই এচলু পঁইতাভাতৰ পানী আগ কৰিছোঁ, নিমখ অকণ মোহাৰি গ্ৰহণ কৰি কৃতাৰ্থ কৰিব৷ 

(৫) ইমানৰ পাছতো, ইমানৰ পাছতো যদি চকু খোল খোৱা নাই তেনেহ’লে ক’বলৈ একো নাই, শুধিবলৈ একো নাই, পাতিবলৈ একো নাই৷ তহঁতি মৰ৷ এনেয়ো কেলঢোপকেলঢোপকৈ জী আছ, তাতকৈ একে চাতে মৰি যা৷ কণীবিহৰ গুটি চোবা৷ 

মই সকলোতকৈ দিগদাৰী পাইছোঁ এইটো কথাত- যে উপাৰ্জনৰ আধা টকা কৰৰ নামত দিছোঁ, সেই টকাৰেই চাৰ্কাচ দেখুৱালে মই কিয় চুপ থাকিম? কিয় চুপ থাকিব লাগে? কালৈ মই ভয় কৰিব লাগে? কোন সি ঘেণ্টা, তাৰ নাম ক মোক৷

বিঃদ্ৰঃ এইটো পোষ্টৰ screenshot সংগ্ৰহ কৰি “জেগালৈ” পঠিওৱা IT Cell-ৰ অপঁইতা কেইটাক কৈ থওঁ, তহঁতি আগলৈ কি কৰি খাবি? আজীৱন screenshot ফৰৱাৰ্ড কৰিতো পৰিয়াল পুহিব নোৱাৰিবি৷ তাতকে কামৰ যোগাৰ কৰ৷ এসাঁজ খাবলৈ পাবি৷ নহ’লে মোমায়েৰে সেইসাঁজো চান কাঢ়িব৷