অখিল গগৈ ২০.১০.২০২৫ FB

 জুবিন গাৰ্গ ইমান জনপ্ৰিয় কিয়? 

জুবিন গার্গে অসমৰ সংগীতৰ ইতিহাসলৈ এটা বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন আনিলে। জ্যোতিপ্রসাদ আগৰৱালা, বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভা, ড° ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগীতৰ ধাৰাৰে প্ৰৱহমান আধুনিক অসমীয়া সংগীতক তেওঁ এটা নতুন যুগলৈ আগবঢ়াই লৈ গ'ল। কথা, সুৰ, লিৰিক্স প্রধান অসমীয়া (ভাৰতীয়) সংগীতক তেওঁ গীটাৰ, বেছ গীটাৰ (Bass guitar), ড্রাম, কীব'বৰ্ডছ, পিয়ানোৰ দ্বাৰা সৃষ্ট এক মিউজিক প্রধান সংগীতলৈ পৰিৱৰ্তন ঘটালে। ড° ভূপেন হাজৰিকাৰ গীতৰ সৈতে সংগত তবলা, হাৰমনিয়াম, বাঁহী, দতৰা, ঢোল-খোল, গীটাৰৰ মিউজিক আৰু অবিস্মৰণীয় শব্দচয়নৰ লিৰিকেৰে উদ্বুদ্ধ কৰা সংগীতৰ ধাৰাক এক নতুন মাত্রা দি জুবিন গার্গে অসমীয়া সংগীতক এক নাচিব পৰা বীটলৈ (Danceable beat) লৈ ৰূপান্তৰ কৰিলে। কিছুমান চমক দিব পৰা, হৃদয় জোকাৰি যোৱা শব্দচয়নেৰে সহজে মনত ৰৈ যোৱা আৰু মেলদিযুক্ত কৰিলে। ক'বলৈ গ'লে, ভূপেনদাৰ গীত কথা আৰু সুৰ প্রধান, জুবিনদাৰ গীত মিউজিক প্রধান। জুবিন গাৰ্গ অসমৰ প্ৰথমজন ৰকষ্টাৰ। জুবিনদাৰ সংঙ্গীতানুষ্ঠানত ননচাকৈ থাকিব নোৱাৰি, ভূপেনদাৰ গীত শুনোতে নভবাকৈ থাকিব নোৱাৰি। শ্রোতা দর্শকক জুবিনদা আৰু ভূপেনদাই ভাবুক কৰি তোলাৰ পদ্ধতি বেলেগ বেলেগ।

"ভাৰতীয় শাস্ত্রীয় সংগীত সম্পূর্ণৰূপে পাশ্চাত্ত্য শাস্ত্রীয় সংগীতৰ পৰা পৃথক। ভাৰতীয় শাস্ত্রীয় সংগীত মূলতঃ 'সুৰ' বা একক note ৰ ওপৰত আধাৰিত, য'ত এজন গায়কে বা বাদকে মূল note ক beat কৰে, আৰু আন বাদ্যযন্ত্র বা কণ্ঠ সেই টোকাক অনুসৰণ কৰি সমর্থন যোগায়। অন্যপক্ষে, পাশ্চাত্ত্য শাস্ত্রীয় সংগীত 'সমন্বয়' বা 'হামনি'ৰ ওপৰত আধাৰিত, য'ত একাধিক ধ্বনি একেলগে বাজি, পৰস্পৰ কাউণ্টাৰপইন্ট হিচাপে সম্পর্কিত হৈ এক গাঁথনিৰ সৃষ্টি কৰে। এইদৰে, পশ্চিমীয়া সংগীত বহুধ্বনিযুক্ত (পলিফোনিক) হ'লেও, ভাৰতীয় সংগীত একস্বৰযুক্ত (মনোফোনিক) ৰূপে একক সুৰৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সংগীতৰ নিজস্ব স্বাতন্ত্র্য গঢ়ি তোলে" ("How Is Indian Music Different From Western Music" - Dev Dutt, January 7, 2025, Indian Express.) (মননশীল গায়িকা তৰালী শৰ্মা বাইদেউৱে মোক কোৱা মতে, ভাৰতীয় শাস্ত্রীয় সংগীতত ঠাটৰ পৰা ৰাগৰ সৃষ্টিত সময়, ঋতু আদিৰ কথাবোৰো বিশেষভাৱে উল্লেখনীয়)।

জ্যোতিপ্রসাদ আগৰৱালাই অসমীয়া সংগীতক প্রথম আধুনিক ৰূপ দিছিল। "গছে গছে পাতি দিলে ফুলৰে শৰাই..." ৰে আধুনিক অসমীয়া সংগীতত প্রৱেশ কৰা অসমীয়া গীতে জ্যোতিপ্রসাদ আৰু বিষ্ণু ৰাভাৰ দ্বাৰাই এক বিশ্বজনীন ৰূপ পাইছিল। সেইয়া ১৯২০-১৯৬০ ৰ দশকৰ কথা। জ্যোতিপ্রসাদ আৰু বিষ্ণু ৰাভা ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰাম আৰু তাৰ পৰৱৰ্তী প্রগতিশীল বাঁওপন্থী আন্দোলনৰ সৃষ্টি। ড° ভূপেন হাজৰিকাৰ যুগটো তাৰ পাছৰ সময়খিনি, ১৯৫০-১৯৮০ ৰ দশকলৈ। ড° ভূপেন হাজৰিকাই অসমীয়া সংগীতক বিশ্বমানৰ কৰি গঢ়ি গ'ল। তাৰ পাছতে আৰম্ভ হ'ল জুবিন গাৰ্গৰ যুগ। বিশ্বৰ শীতল যুদ্ধ (Cold war)ৰ পৰৱৰ্তী ৰাজনৈতিক জগতখন নব্য-উদাৰীকৰণৰ যুগত প্রৱেশ কৰিলে। এই Neo-Liberal যুগটোৱে কেৱল অর্থনৈতিকভাৱেই নহয়, সামাজিক-সাংস্কৃতিকভাৱেও সীমাৰ দেওনা মুকলি কৰি আমাৰ দৰে দুখীয়া দৰিদ্ৰ দেশ এখনত সংগীতৰ নতুন ধাৰা বোৱাই দিলে। ভাৰতীয় তথা অসমীয়া সংগীতৰ জগতলৈ প্রবেশ ঘটিল পপ (Pop), বক (Rock) বা Rock and Roll, Blues, Jazz ইত্যাদি। ক'বলৈ গ'লে, জুবিন গাৰ্গ হ'ল-১৯৯১ চনৰ পৰৱৰ্তী নব্য-উদাৰীকৰণ যুগৰ নতুন সংগীতৰ নায়ক, Rockstar.

ভূপেন হাজৰিকাইও পশ্চিমীয়া সংগীতৰ গভীৰ সোৱাদ পাইছিল। তেওঁ পশ্চিমীয়া সংগীতক অসমীয়াকৰণ (ভাৰতীয়কৰণ) কৰিছিল। জুবিন গার্গে অসমীয়া সংগীতক পশ্চিমীয়াকৰণ কৰিছিল। জুবিন গাৰ্গে অসমীয়া সংগীতৰ লয়, ছন্দত পশ্চিমীয়া সংগীতৰ ধাৰা প্ৰৱৰ্তন কৰাৰ পাছতো তেওঁৰ সংগীতৰ প্ৰাণত সোমাই আছে অসমীয়া লোকজীৱনৰ সাহ আৰু হৃদয়ৰ ধ্বনি। অসমীয়া ভাষাৰ মাধুৰ্য্যক জুবিন গার্গে গভীৰভাৱে হৃদয়ংগম কৰিছিল।

"অনামিকা" কেছেটেৰে জুবিন গার্গে ১৯৯২ চনত অসমৰ সংগীতৰ জগতত প্রৱেশ কৰিছিল। প্রৱেশ কৰিয়ে তেওঁ অসমৰ যুৱ-প্ৰজন্মৰ বুকুত স্থান ল'লে। এফালে ৰাজ্যখনত চলি থকা হতাশ ৰাজনৈতিক বাতাবৰণ, অসম আন্দোলনৰ পাছৰ নিৰাশ প্রজন্ম, আনফালে "আলফা"ৰ সশস্ত্র বিদ্ৰোহৰ ভৰপক অৱস্থা। এফালে চৰকাৰী চাকৰিয়ালৰ দৰমহা নোপোৱা অৱস্থা, আনফালে নব্য-উদাৰীকৰণ অর্থনীতিৰ দ্বাৰা উদাৰীকৰণ, ব্যক্তিগতকৰণ আৰু বিশ্বায়ন (LPG)ৰ আগমন। এই অর্থনীতিয়ে ক্রমে গঢ়ি তুলিলে এক ক্ষুদ্র উচ্চ মধ্যবিত্ত শ্রেণী, আনফালে দিশহাৰ্য আৰু নব্য-উদাৰ অর্থনীতিয়ে জুৰুলা কৰা বিশাল জনগণ। একেটা সময়তে গ্রাম্য অর্থনীতিলৈ আহিল ভয়াৱহ সংকট। লাহে লাহে মানুহ নগৰমুখী হ'ল। যুৱ-প্ৰজন্মৰ বৃহৎ অংশ বেলেগ ৰাজ্যলৈও সংস্থাপনৰ বাবে ঢাপলি মেলিলে। পিছে জনমভূমিৰ শিপাৰ মোহে তেওঁলোকৰ মন-চেতনা আচন্দ্র কৰি ৰাখিলে। সাংস্কৃতিক ক্ষেত্ৰত বিশ্বায়নৰ প্রভাৱ দ্রুতগতিৰে বৈ আহিল। সেই সময়খিনিতে জে পি দাস, জিতুল সোণোৱাল আদিয়ে এক নতুন সংগীতৰ সোৱাদ দিবলৈ চেষ্টা কৰিলে। তাৰ পাছত জুবিন গার্গে এই ধাৰাটোক শক্তিশালী কৰাই নহয়, শীর্ষলৈকে লৈ গ'ল আৰু এই ধাৰাটোৰ একছত্রী সম্রাট হ'লগৈ। তেওঁ অসমৰ সীমাৰ পৰিধি ভাঙি বাংলা, হিন্দী আদি শ্রোতাৰো মন জয় কৰিবলৈ সক্ষম হ'ল। ১৯৯২ চনৰ পৰা ২০২৫ লৈ এই সমগ্র সময়খিনি হৈ ৰ'ল জুবিন গাৰ্গৰ যুগ। এই যুগ কিমানলৈ সম্প্ৰসাৰিত হয়, সেয়া এতিয়াই কোৱা টান।

জুবিন গাৰ্গৰ সংগীত কেৱল পশ্চিমীয়া বাদ্যযন্ত্র, পশ্চিমীয়া সংগীতৰ সুৰ, পশ্চিমীয়া ৰক এণ্ড ৰ'ল, প'প, ব্লুউজৰ দ্বাৰাই প্ৰভাৱিত হোৱা নাই, এই যুগটোত বিশ্বজুৰি হোৱা সংগীতৰ জগতৰ প্রযুক্তিগত বিপ্লৱৰ লগত তেওঁৰ সংগীত-চর্চাক একে মাত্রাত আগুৱাই নিবলৈ সক্ষম হ'ল। ৰেক'ৰ্ড প্লেয়াৰৰ পৰা কেছেট, তাৰ পাছৰ ইউটিউবলৈকে এই সামগ্রিক প্রযুক্তিগত উত্থানৰ সাক্ষী হৈ থাকিল জুবিন গাৰ্গৰ সংগীত চর্চা।

ৰক (Rock) আৰু প'প (Pop)- এই দুয়োটা সংগীতৰ ধাৰাই নিজেই প্রতিষ্ঠানবিৰোধী। জুবিন গাৰ্গৰ সংগীত চর্চাত এই প্রতিষ্ঠানবিৰোধিতাই মূল চালিকা শক্তি আছিল। জুবিন গাৰ্গৰ গীত আৰু জুবিন গাৰ্গ মানুহজন নিজে হৈ পৰিছিল প্রতিষ্ঠানবিৰোধিতাৰ নামান্তৰ। জুবিন গাৰ্গৰ বেশ-ভূশাতো প্রতিষ্ঠান বিৰোধিতা জলজল পটপট হৈ উঠিছিল। দুটা ভৰিত পৃথক পৃথক দুযোৰ জোতাৰ দুপাট জোতা পিন্ধা অথবা কাণত মহিলাৰ দৰে বৃহৎ কাণ ফুলি পিন্ধা অথবা পুৰুষ জুবিনদাই মহিলাৰ সাজপাৰ পিন্ধা এইবোৰ আছিল বিদ্রোহী জুবিন গাৰ্গৰ জীৱন যাত্ৰাৰ প্ৰতিফলন। অসমৰ সৰ্বস্তৰৰ জনতাই এইজন জুবিন গাৰ্গক আঁকোৱালি লৈছিল। বিশেষকৈ অসমৰ যুৱ প্ৰজন্মৰ বাবে এইজন জুবিন গাৰ্গ হৃদয়ৰ স্পন্দনত পৰিণত হৈছিল। জুবিনদাৰ গীত হতাশ আৰু অধিকাৰ-বঞ্চিত নৱপ্ৰজন্মৰ জীৱনৰ সুধা।

জুবিনদাৰ জীৱন যাত্ৰাত যান্ত্রিকতা নাছিল। তেওঁ হতাশ হৈছিল, মঞ্চত তেওঁ হতাশা প্রকাশ কৰিছিল আৰু ক্ষোভৰ বহিঃপ্রকাশ ঘটাইছিল। ৰাস্তাৰ ভাষা (colloquial language)ত তেওঁ কথা কৈছিল। তেওঁৰ সামাজিক আচৰণ আৰু কথা-বার্তাত ক'তো সম্ভ্রান্ত ৰীতি-নীতি মানি চলা নাছিল। সাধাৰণ মানুহে দৈনন্দিন জীৱনত যিধৰণে আচৰণ কৰে, জুবিনদাৰ আচৰণো তেনে আছিল। সেইবাবে তেওঁ আছিল সকলোৱে ঢুকি পোৱা এজন তাৰকা।

জুবিনদাৰ সংগীত জনপ্রিয় হোৱাৰ আন এটা প্রধান কাৰণ হ'ল- তেওঁ সংগীতৰ শিপা অসমৰ লোক জীৱনত প্রোথিত কৰি লৈছিল। "অনামিকা", "মায়া", "সপোনৰ সুৰ", "আশা", "উজান পীৰিতি", "চান্দনি বাত (হিন্দী)", "জুবিনৰ গান", "ৰং", "পাখি", "মুক্তি", "জানমণি", "হিয়ামন", "শব্দ", "যন্ত্র", "অভিমানী মন", "ৰুমাল", "মা" আদি কেছেটৰ গীতবোৰত তেওঁ ৰক, পপ, ব্লুউজ আদিৰ সৈতে অসমৰ লোক সংগীতৰ এক অপূর্ব মিশ্রণ ঘটাবলৈ সক্ষম হৈছিল। আধুনিক গীতত যেনেকৈ জুবিনদা ওস্তাদ আছিল, তেনেকৈ বৰগীত, টোকাৰি গীত, বনগীত, বিহুগীত আদিতো সমানে পার্গত আছিল। সেয়েহে তেওঁ অত্যাধুনিক হৈও পৌৰাণিক তথা লোকজীৱনৰ ৰং-ৰূপ-গোন্ধক আওকাণ কৰা নাছিল।

জুবিন গাৰ্গৰ গীতৰ লগে লগে জনপ্রিয় আছিল তেওঁৰ ৰাজনৈতিক শ্লেষবোৰ। সেইবোৰে তেওঁৰ Anti-Establishment বা প্রতিষ্ঠান-বিৰোধিতা প্রকট কৰি তুলিছিল। তেওঁ গীত গাইছিল হৃদয়ৰ পৰা, যি গীতে দর্শক-শ্রোতাৰ হৃদয়ত জোকাৰণি তুলিছিল। তেওঁ প্রতিষ্ঠানবিৰোধী বক্তব্যৰে মঞ্চৰ পৰা মতলীয়া কৰিছিল যুৱ প্রজন্মক। তেওঁ মন্ত্রী-বিধায়কক গালি পাৰিছিল, বিপদগ্রস্তলৈ সদা-সহায়ৰ হাত আগবঢ়াইছিল, জাত-পাত-ধৰ্মৰ গোড়ামিক প্রত্যাহ্বান জনাইছিল আৰু প্রতিষ্ঠানক ভ্রূকুটি কৰিছিল। তেওঁৱে অসমৰ একমাত্র মানুহ আছিল যি লগুণ ছিঙিবলৈ ৰাজহুৱা আহ্বান দিব পাৰিছিল, সত্ৰৰ গোসাঁইক "প্রভু ঈশ্বৰ" বুলি কোৱাটোৰ তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। "কা" বিৰোধী ঐতিহাসিক আন্দোলনৰ লগত ওতঃপ্রোতঃভাৱে জড়িত শিল্পীজনে "পলিটিক্স নকৰিবা বন্ধু” বুলি তেওঁ "কা" বিৰোধী আন্দোলনৰ পৰৱৰ্তী কালত সর্বানন্দ সোণোৱাল-হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ দৰে মুখ্যমন্ত্রী-মন্ত্রীক সকীয়াই দিছিল। "মনত ৰাখিব আমি নতুন প্রজন্ম হয়, আমি ইচ্ছা কৰিলে দেশ সলাবও পাৰো, জ্বলাবও পাৰো" আদি বাক্যই যুৱক-যুৱতীসকলক আন্দোলিত কৰি তুলিছিল। "মোৰ কোনো জাতি নাই, মোৰ কোনো ধর্ম নাই, মোৰ কোনো ভগৱান নাই, মই মুক্ত, মই কাঞ্চনজংঘা" আদিবোৰ তেওঁৰ জীৱিত কালতে যুৱ-প্ৰজন্মৰ বেদবাক্যৰ দৰে হৈ পৰিছিল। "মই ইটাবোৰক বিশ্বাস কৰো অট্টালিকাক নহয়।" "বেছি ধনী মানুহৰ লগত থাকি লাভ নাই, সঁচা কথা- ধনীয়ে দুখীয়াৰ দুখ নুবুজে।" "চৰকাৰ আমিয়ে বনাওঁ, চৰকাৰে আমাক নবনায়।" "ভাৰত চৰকাৰে আমাক কি স্বীকৃতি দিব, আমি চব দি আছোঁ। আমি তেল দি আছোঁ, আমি চাহ দি আছোঁ, গড় দি আছো, জুবিন গাৰ্গ দি আছো" আদি অসমীয়া জাতীয়তাবাদৰ একো একোটা জনপ্রিয় শ্লোগানত পৰিণত হৈছিল।

শাসক বিজেপি দলৰ চৰকাৰ সন্দৰ্ভত জুবিনদা অতিশয় সমালোচনাত্মক আছিল। তেওঁ কৈছিল-"... বিজেপিক ভোট নিদিব। একদম চিধা কথা। একদম বতলা মাল।" আকৌ কৈছিল- "... পলিটিক্স বন্ধ কৰি দিম। বন্ধু বুলি কৈছোঁ, তাতে ক্ষান্ত থাকক। নহ'লৈ একেবাৰে বন্ধই কৰি দিম।" কেৱল 'কা' বিৰোধী আন্দোলনৰ সময়তেই নহয়, হিমন্ত বিশ্ব শর্মা নেতৃত্বাধীন বিজেপি চৰকাৰৰ প্রতিও জুবিনদা ভীষণ অসন্তুষ্ট আৰু অসহিষ্ণু হৈ উঠিছিল। তেওঁ বিজেপিক এইবাৰ নিৰ্বাচনত হৰুৱামেই বুলি ঘোষণা কৰিছিল।

জুবিন গার্গেই প্রথম শিল্পী যি নিজকে Social Leftist বুলি ঘোষণা কৰিছিল। চে-গুৱেভাৰা, বিষ্ণু ৰাভা, চার্লি চেপলিন তেওঁৰ আদর্শ ব্যক্তি বুলি ঘোষণা কৰিব পৰা শক্তিশালী ব্যক্তিত্বৰ গৰাকী আছিল আমাৰ মৰমৰ জুবিনদা।

জুবিন গার্গে ন্যায় পাবই লাগিব। ন্যায় পাব লাগিব তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু অসমবাসীয়ে। যোৱা ১৯ ছেপ্তেম্বৰ, ২০২৫ তাৰিখে ছিঙ্গাপুৰৰ সাগৰত ৰহস্যজনকভাৱে মৃত্যু হোৱাৰ পাছৰ পৰা আজি এই লেখা লিখি থকা অৱস্থালৈ অর্থাৎ ১৫ অক্টোবৰ, ২০২৫ লৈ অসম অশান্ত হৈ আছে। মানুহে, জুবিনদাৰ অনুৰাগীসকলে, বিনিদ্র ৰজনী কটাইছে। সেই দিনটোৰ পৰা আজিলৈকে ময়ো অস্থিৰ হৈ আছোঁ, জুবিনদাৰ ন্যায়ৰ বাবে কৰিবলগা কামৰ বাহিৰে একোকে কৰিব পৰা নাই।

জয় জুবিনদা

জুবিনদা অমৰ হওক।

অসমীয়া জাতি জিন্দাবাদ।

#JusticeForZubeenGarg